تاملي در ادله ضرورت علّي

A Reflection on the Arguments for Causal Necessity

مسيله ضرورت علّي از مسايل مهم و بنيادين فلسفه اسلامي است كه در مباحثي همچون جبر و اختيار و حدوث و قدم زماني عالم نقش اساسي دارد. در اين مقاله پس از بيان اقسام ضرورت علّي، مهم ترين ادله موافقان تبيين شده است. پس از بررسي اين ادله، اين نتيجه به دست آمده كه همه آنها از اثبات مطلوب خود ناتوان اند. بيشتر ادله ضرورت علّي مبتلا به مغالطه مصادره به مطلوب اند و در آنها شخص استدلال كننده پيش از اقامه استدلال، به صورت ناخودآگاه ضرورت علّي را مفروض پنداشته است. در پايان دليلي كه به خوبي مي تواند ضرورت علّي را انكار كند و تاكنون توسط منكران به كار گرفته نشده، تبيين شده است.

The problem of the causal necessity is one of the important and fundamental problems of the Islamic philosophy, and it plays a central role in subjects such as determinism/free will, and temporal origination/temporal eternity. This article, after reviewing different kinds of causal necessity, explains the most important arguments suggested by the advocates of causal necessity. Scrutinizing the arguments, it concludes that they cannot prove their desired result. It argues that most of the arguments for causal necessity suffer from the fallacy of begging the question (the fallacy of petitio principia), and they unconsciously presuppose causal necessity before any argument. At the end, an argument against causal necessity is suggested; an argument that has not been employed so far by the deniers.