تهيه نقشه كاربري اراضي و ارزيابي توان كاربري ديم زارهاي حوضه آبخيز زيلبرچاي براي تبديل به كشت علوفه براساس عامل شيب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي

در اين تحقيق حوضه آبخيز زيلبر چاي آذربايجان شرقي-غربي پس از تهيه نقشه كاربري اراضي و نقشه شيب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي از نظر توان اكولوژيكي كاربري ديم براي تبديل به علوفه كاري مورد ارزيابي قرار گرفت. نقشه شيب از مدل رقومي ارتفاع و نقشه كاربري ديم از تصاوير ماهواره اي لندست، عكس هاي هوايي و با كنترل ميداني تهيه شد. سپس نقشه كاربري با نقشه شيب مقايسه و عرصه هاي ديم گسترش يافته در شيب بالاتر از 12 درصد براي تبديل به علوفه كاري نقشه سازي گرديد. نتايج نشان داد: تفكيك اراضي زراعي از مراتع با توجه به مقياس، ابزار كار و سطوح اراضي زراعي ديم با مشكل مواجه بوده و لذا اراضي ديم و مرتع به صورت كمپلكس نقشه سازي شد. صحت نقشه تهيه شده حدود 77 درصد و ضريب كاپا 72/0 برآورد گرديد. سطح كل ديم زارهاي داير و رها شده حوضه 9364 هكتار بر آورد شد. حدود 5555 هكتار از اراضي ديم فعلي در شيب بالاتر از 12 درصد گسترش دارد كه از آن حدود 2352 هكتار در شيب هاي بين 20 تا 30 درصد و 3203 هكتار در شيب هاي بين 12 تا 20 درصد است. از نظر توان اكولوژيكي اين اراضي بايد به كاربري غير از ديم كاري و به صورت طبيعي كه همانا علوفه كاري است اختصاص داشته باشد. چرا كه در صورت تداوم استفاده فعلي و با توجه به شخم در جهت شيب عملا كمك به تخريب بيش تر اين اراضي كرده و باعث از دست دادن آب و خاك در طول زمان مي گردد. درصورت تبديل به علوفه كاري، توليد اين اراضي مي تواند تا 11110 تن علوفه در سال برسد. در اين صورت در مقايسه با گندم در همين سطح، توليد 4/2 برابر شده و هم چنين كنترل فرسايش و حفاظت آب و خاك به نحو مطلوب تري انجام خواهد شد.