پهنه بندي آب و هوايي شمال و شمال غرب ايران با استفاده از تحليل عاملي و تحليل خوشه اي

شناخت ويژگي هاي طبيعي هر منطقه اي به خصوص ويژگي آب و هوايي، مي تواند در امر برنامه ريزي و آمايش آن سرزمين نقش عمده اي ايفا كند. پهنه بندي اقليمي هر منطقه اي جهت شناخت توان هاي محيطي و بهره برداري از آن ها، و در مقابل شناخت محدوديت ها و حوادث طبيعي جهت پيش بيني و مقابله، ضروري مي باشد. با توجه به تنوع محيطي، به ويژه تنوع آب و هواحاكم بر منطقه شمال و شمال غرب ايران ، در اين پژوهش به پهنه بندي اقليمي اين منطقه پرداخته شد. براي اين منظور از داده هاي ميانگين سالانه 18 مولفه آب و هوايي در 34 ايستگاه سينوپتيك منطقه با دوره آماري مشترك 21 ساله (2005 - 1985) استفاده شده است. روش مورد استفاده براي اين مطالعه، روش تحليل عاملي و تحليل خوشه اي مي باشد. در تحليل عاملي با اعمال روش مولفه هاي اصلي، 18 عنصر اقليمي منطقه در 5 عامل خلاصه شدند. اين عوامل به ترتيب اهميت عبارت از عامل رطوبي - بارشي، حرارتي، باد، تندري و گرد و غبار مي باشند. اين عوامل در مجموع 35/93 درصد رفتار اقليمي منطقه را تبيين مي كنند. بعد از تعيين عامل ها، با استفاده از روش تحليل خوشه اي ادغام بر اساس روش وارد، و معيار فاصله ي اقليدسي ، ايستگاه هاي منطقه از نظر ويژگي عامل ها گروه بندي شده و10 ناحيه اقليمي در بخش شمال و شمال غرب ايران شناسايي گرديد.