تاثير بارش نقطه اي و منطقه اي در برآورد رواناب حوضه بالخلوچاي

در دهه هاي اخير به دليل اهميت فرآيند بارش-رواناب توسعه مدل هاي مناسب براي تخمين رواناب از روي داده هاي بارش به مساله ضروري تبديل شده است. بارش يكي از مهم ترين داده هاي ورودي به سيستم هاي هيدرولوژيكي محسوب مي شود كه به دو صورت بارش منطقه اي و بارش نقطه اي در نظر گرفته مي شود. براي مدل سازي فرآيند بارش- رواناب از مدل هاي هوشمندي كه با پارامتر هاي ورودي و خروجي عمليات نگاشت را انجام مي دهند و نتايج حاصل از دقت و صحت مناسبي برخوردار است، استفاده مي شود. در اين تحقيق براي تخمين رواناب خروجي حوضه بالخلوچاي واقع در غرب استان اردبيل از مقادير بارش پيشين و دبي پيشين تا سه روز قبل استفاده شده و بارش نيز در دو حالت بارش منطقه اي و بارش نقطه اي كه مربوط به بارش 6 ايستگاه باران سنجي بوده، در نظر گرفته شده است. به منظور برآورد بارش–رواناب در حوضه بالخلوچاي از مدل هاي هوشمند شبكه عصبي مصنوعي (ANN) و برنامه ريزي ژنتيك (GP) و سيستم استنتاج عصبي–فازي تطبيقي (ANFIS) استفاده گرديده و نتايج توسط معيار هاي ارزيابي مقايسه شده است. مقدار ضريب تعيين (R2)، جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE) و ضريب نش ساتكليف (N-S) مربوط به دقيق ترين مدل هاي بارش منطقه اي براي داده هاي آزمون به ترتيب 854/0، 573/0، 935/0 و در دقيق ترين مدل بارش نقطه اي براي داده هاي آزمون به ترتيب 852/0، 578/0، 932/0 مي باشد. با توجه به نتايج حاصل از معيار هاي ارزيابي ياد شده، به دليل بيش تر بودن ضرايب تعيين و نش ساتكليف و هم چنين كم تر بودن مقدار جذر ميانگين مربعات خطاي بارش منطقه اي نسبت به بارش نقطه اي، بارش منطقه اي داراي نتايج دقيق تري نسبت به بارش نقطه اي مي باشد.