استفاده از الگوريتم كوتاه‌ترين مسير در مسيريابي شبكه جاده‌اي در شهرستان‌هاي كردكوي، بندرگز و گلوگاه

Using Least Cost Pathway in road routing in Kordkuy, Bandar-e-Gaz and Galugah Towns

همزمان با رشد و توسعه‌ی پایدار و تحولات اساسی در امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نقش حائز اهمیت شبكه راه‌ها به عنوان یكی از بخش‌های مهم و زیر‌بنایی در توسعه بیشتر نمایان می‌گردد، علاوه بر این كه منابع و استعداد‌های با‌لقوه سرزمین را بارور و زمینه‌ی رشد و شكوفایی را فراهم می‌نماید. در این راستا برای نیل به اهداف توسعه پایدار از تكنیك‌های GIS در تعیین مسیر بهینه استفاده گردید. بدین نحو كه ابتدا تمام پارامتر‌های موثر در تعیین مسیر شامل: شیب، ارتفاع، كاربری اراضی، زمین‌شناسی، فرسایش، زمین‌لغزش، فاصله از گسل، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از سطح آب‌های زیر‌زمینی و سطحی، فاصله از مراكز شهری و روستایی و فاصله از جاده و راه‌آهن و زیر‌ساخت‌ها از تصاویر ماهواره‌ای و نقشه‌های پایه استخراج گردید و به شكل لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS به منظور تولید نقشه هزینه ارزش‌گذاری و تركیب گردیدند. سپس با استفاده از الگوریتم كوتاه‌ترین مسیر اقدام به تعیین مسیر گردید و مسیر‌های طراحی شده با استفاده از روش نزدیكی به حد ایده‌آل مقایسه گردیدند و در نهایت مسیر بهینه با استفاده از این روش به علت قرارگیری در شیب مناسب و نزدیكی به مراكز اقتصادی و دوری از گسل انتخاب گردید. همچنین به منظور بررسی صحت مسیر تعیین شده با استفاده از روش تصادفی اقدام به طراحی ٣٠ مسیر گردید كه در این روش به معیار‌ها هیچ گونه وزنی تعلق نمی‌گیرد و این نتیجه حاصل شد كه در صورت استفاده نكردن از روش‌های ارزیابی چند‌معیاره٬ مسیر‌ مورد نظر از مناطق ممنوعه می‌گذرد كه این مسئله باعث افزایش هزینه‌های محیط‌زیستی و اقتصادی ناشی از استقرار ناموزون آن می‌گردد.

In line with growth and sustainable development of the country and fundamental evolution of economic, social, political and cultural matters, the role of road networks become ever more significant. On the other hand, transportation system, when done heedlessly can damage and fragment the natural environment. Thus, finding the optimal balance between infrastructure development and nature conservation is receiving higher importance than before. In order to accomplish this goal, a large amount of location based information needs to be analyzed. To address sustainable road development, GIS techniques have been used to determine the optimum routes. All important parameters like slope, elevation, land-use, geology, erosion, landside, distance to: fault lines, protected areas, ground waters and hydrology, to city and village centers, available roads and rail roads and utilities were selected, collated in a data base and used in GIS to create a cost layer. Then, using the Least Cost Pathway Algorithm, the four routes based on different cost layers were designed in GIS. These cost layers were calculated based on variable threshold values related to each criterion. Topsis method was then used to compare the designed ways and finally the optimum way was selected according to slope and proximity to economic centers and fault lines. Also, 30 random routes were designed in order to investigate the accuracy of the determined way. As conclusion, we found that currently designed routes without regard to environmental factors lead to selection of ways that will pass from inhibited zones increasing the likelihood of damage to the environment and economical costs.