بررسي الگوي تطبيقي گسترش نابرابري هاي اجتماعي در مناطق حاشيه نشين شمال شهر تبريز طي بازه ي زماني 85-1375

Adaptive pattern of social inequalities in marginalized areas in the northern city of Tabriz, during the interval of 85-1375

حاشیه نشینی در ایران همانند بسیاری از كشورهای در حال توسعه، نمودی از روند رو به رشد نابرابری های فضایی در شهرهاست. این شیوه سكونت، در شهر تبریز - به عنوان یكی از كلان شهرهای كشور- با سرعت فزاینده ای افزایش می یابد. بنابراین شناخت نارسایی ها و كمبودها در سطح مناطق حاشیه نشین ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. باتوجه به اهمیت تحلیل فضایی نابرابری ها در مناطق حاشیه نشین شهری، هدف این پژوهش تحلیل توزیع نابرابری های اجتماعی و نشان دادن حركات این نابرابری ها از حاشیه جغرافیایی به متن یا برعكس در مناطق حاشیه نشین شمال شهر تبریز می باشد. روش پژوهش كاربردی از نوع توصیفی، تحلیلی و تطبیقی است كه از مدل تحلیل عاملی در محیط نرم افزار كامپیوتری SPSS استفاده شده است. در این پژوهش 15 شاخص اجتماعی به 4 عامل تركیبی در سال 1375 و 3 عامل در سال 1385 تبدیل شده و نتایج با بهره گیری از مدل تحلیل عاملی برای ارزیابی نابرابری های اجتماعی استفاده شده است. بر اساس یافته های اولیه در مورد شاخص های اجتماعی از 2090 بلوك در سال 1375 تعداد 36 بلوك معادل 73/1 درصد خیلی مطلوب، 311 بلوك معادل 1/10 درصد مطلوب، 1312 بلوك معادل 76/62 درصد وضعیت متوسط، تعداد 412 بلوك معادل 71/19 درصد نامطلوب و تعداد 119 بلوك معادل 6/5 درصد بسیار نامطلوب شناخته شده اند. همچنین بر اساس یافته های اولیه از 2116 بلوك در محدوده مورد مطالعه در سال 1385 نیز تعداد 71 بلوك معادل 35/3 درصد خیلی مطلوب، 1031 بلوك معادل 73/48 درصد مطلوب، 816 بلوك معادل 56/38 درصد وضعیت متوسط، تعداد 153 بلوك معادل 23/7 درصد نامطلوب و تعداد 45 بلوك معادل 13/2 درصد بسیار نامطلوب شناخته شده اند. آمارها بیانگر آن هستند كه شاخص های اجتماعی در محدوده مورد مطالعه از سال 1375 تا 1385 ارتقای كمی و كیفی پیدا كرده است. از جمله روش های اجرایی برای ارتقای این شاخص ها می توان از زمینه سازی برای مشاركت زنان در فعالیت های مختلف اقتصادی – اجتماعی و آموزش های فنی و حرفه ای برای مهاجران اشاره نمود.

Marginalization in Iran, like many developing countries, a manifestation of the growing spatial inequalities in cities. This location, in the city of Tabriz - as one of the metropolitan cities - with increasing speed increases. Thus, identifying deficiencies and shortcomings in marginalized areas is unavoidable. According to the analysis of spatial inequalities in marginalized urban areas, this study aimed to analyze the distribution of social inequality and showing gestures to the inequity of the geographical margins of the text or rather marginalized in the northern city of Tabriz. The study was used applied a descriptive, analytical and comparative model of factor analysis in SPSS software. In this study, 15 social indicators to become in 1375 the four factors combined and three of in 1385 and the results of the factor analysis model for evaluating utilization of social inequality has been used. Based on the preliminary findings of the 2090 Block 1375 36 Block 73/1 percent very favorable, 311 Block is equivalent to 1/10 of the optimum, 1312 Blocks of 76/62 percent state average, the equivalent of 412 Block 71/19 percent unfavorable and 119 blocks of 6/5 percent are considered very undesirable. Based on the preliminary findings of the study area in 1385 in the 2116 block of 71 blocks of 35/3% of very good, 1031 block of 73/48 percent favorable, 816 block of 56/38 percent state average, the equivalent of 153 Block 23/7 percent unfavorable and 45 blocks of 13/2 percent very poor, are known. Statistics indicate that there are social indicators in the study area from 1375 to 1385 there has been a qualitative improvement. Including procedures to improve these indicators can be the ground for womenʹs participation in various activities socio - economic cited And vocational training for immigrants.