ارزيابي پتانسيل خطر آتش سوزي جنگل با استفاده از مدل Dong، مطالعه موردي: جنگل هاي بخش سه نكا-ظالمرود

Evaluation of forest fire risk potential using Dong model, case study: District Three of Neka-Zalemroud forests

این تحقیق به منظور پهنه‌بندی خطر آتش‌سوزی با استفاده از مدل Dong در جنگل‌های بخش سه نكا-ظالمرود در شمال ایران انجام شد. ابتدا مدل رقومی ارتفاع منطقه موردمطالعه از سنجنده ASTER تهیه شد. سپس نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا از مدل رقومی ارتفاع تهیه شدند. نقشه‌های نوع و تراكم پوشش گیاهی و عوامل انسان‌ساخت (جاده‌ها، مناطق مسكونی (روستاها) و زمین‌های كشاورزی منطقه) از شركت سهامی نكاچوب تهیه شدند. سپس نقشه‌های بافر (حائل) اطراف جاده‌ها، روستاها و زمین‌های كشاورزی تهیه شدند. همه لایه‌های رقومی مطابق مدل Dong طبقه‌بندی شدند. درنهایت نقشه پتانسیل آتش‌سوزی منطقه از روی‌هم‌گذاری وزنی همه نقشه‌های متغیرهای مؤثر براساس مدل Dong در GIS تهیه شد. نقشه آتش‌سوزی‌های واقعی در منطقه موردمطالعه نیز برای ارزیابی نتایج از شركت سهامی نكاچوب تهیه شد. سپس برای ارزیابی مدل، این نقشه با نقشه پتانسیل خطر آتش‌سوزی منطقه روی‌هم-گذاری شد. نتایج نشان داد كه 51 درصد از مناطق آتش‌سوزی‌های واقعی در مناطق پرخطر و بسیارپرخطر قرار گرفته‌اند. این مسأله اعتبار نسبتاً خوب مدل Dong را برای پیش‌بینی آتش‌سوزی‌های آینده در منطقه موردمطالعه نشان می‌دهد. با اصلاح این الگو به نظر می‌رسد كه از آن بتوان برای سایر مناطق جنگلی شمال نیز برحسب موقعیت مكانی حوضه‌های آبخیز استفاده كرد.

This study was done to zone the fire risk using Dong model in District Three of Neka-Zalemroud (DTNZ) forests in Northern Iran. First Digital Elevation Model (DEM) of study area has been obtained from ASTER sensor. Then slope, aspect and elevation maps have been provided from DEM. The vegetation type and density maps and the human factors maps (roads, settlements and farmlands) have been provided from Nekachoob Company. Then buffers maps of the roads, settlements and farmlands have been provided. All of the digital layers have been classified according to Dong model. Finally fire risk map has been obtained by weighting overlay of all variables maps based on Dong Model in GIS. The actual fires map in study area has also been provided from Nekachoob Company to evaluate the results. Then it has been overlaid on the forest fire risk potential map to validate the model. Results showed that 51% actual fires have been located in the high and very high risk areas. It demonstrates the good efficiency of Dong model to predict the future fires in study area. It seems that the modified pattern of this model can be applied for other forest regions in Northern Iran based on spatial situation of watershed basins.Key words: Fire risk potential, Dong model, District Three of Neka-Zalemroud forests, GISKey words: Fire risk potential, Dong model, District Three of Neka-Zalemroud forests, GISKey words: Fire risk potential, Dong model, District Three of Neka-Zalemroud forests, GISKey words: Fire risk potential, Dong model, District Three of Neka-Zalemroud forests, GIS