وجود عادات مصرفي و تحليل تجربي تقاضا: مطالعه موردي تقاضاي محصولات لبني خانوارهاي شهري در ايران

Existence of Habits and Empirical Demand Analysis: A Case Study for Urban Households’ Dairy Products Demand in Iran

تجزيه و تحليل الگوي مصرف خانوار و واكنش مصرف‌كنندگان نسبت به عامل‌هاي متفاوت قيمتي و غير قيمتي براي سياستگذاران و فعالان بازار محصولات غذايي داراي اهميت ويژه اي است. در اين راستا انتخاب بهترين فرم تابعي و برآورد تقاضا به‌وسيله آن مي تواند به عنوان ابزاري قابل اطمينان در تحليل رفتار مصرف كنندگان بكار گرفته شود. در اين پژوهش با لحاظ كردن تاثير عادات مصرفي، سه الگوي متداول در برآورد تقاضاي پويا شامل مدل آسارسون، ري و رتردام تعميم يافته استفاده شد و تقاضاي اقلام پر مصرف لبني شامل شير، ماست، پنير و كره پاستوريزه براي خانوارهاي شهري در ايران برآورد شد. نتايج پژوهش مويد آن است كه ، مدل ري به‌عنوان الگوي مناسب انتخاب شد. نتايج آزمون والد در مدل ري، وجود تاثير عادات مصرفي براي هر چهار كالاي لبني را با قوت تاييد كرد. بنابراين ناديده گرفتن تاثير عادات مصرفي مي تواند منجر به ايجاد اريب در برآورد تابع تقاضا و در نتيجه تحليل نادرست الگوي مصرفي خانوار شود. از اين رو پيشنهاد مي شود در بررسي تحليل تقاضا، به‌خصوص تقاضاي محصولات غذايي، تاثير عادات مصرفي مورد آزمون قرار گيرد.

The analysis of household consumption pattern and consumers reaction to the price and non-price factors are very important for policymakers and agri-food market participants. In this regard, selecting and estimating demand by the best functional form could be a reliable tool for analyzing consumers’ behavior. In this study was applied three dynamic demand models includes Assarsson, Rey and generalized Rotterdom. Hereafter, dairy products demand include milk, yogurt, cheese and butter was estimated for urban households in Iran by mentioned functional forms and Rey’s model was chosen as the best model. Also Wald test results strongly confirmed habit formation in the four dairy products demand. Also disregarding the habits effects can lead to a bias in the estimated parameters and analysis of household consumption pattern. Therefore the test of existence of habits is recommended, especially in analyzing food products demand.