رابطه ذات با صفات از منظر معتزله

رابطه الذات بالصفات من منظار المعتزله

رابطه ذات با صفات، از اساسي‌ترين مسايل كلامي ‌است كه همواره مورد بحث و گفت‌وگو ميان‌ انديشمندان اسلامي ‌بوده است. در اين نوشتار، گزارشي درباره رابطه ذات با صفات از منظر ‌انديشمندان معتزلي ارايه شده است. قدريه يا معتزليانِ نخستين، به دليل گرفتار نشدن به مشكل تعدد آلهه يا تعدد صفات قديم در ذات خداوند، از نخستين گروه‌هايي هستند كه به طور مطلق، صفات را از ذات خداوند نفي كرده‌اند. گرچه برخي معتزليان به جهت رهايي از شبهه تعطيل، آراي گوناگوني همچون: نيابت، احوال و عينيت صفات با ذات را مطرح كردند، اما هر سه نظريه نيابت، عينيت و احوال، قرايتي متفاوت از ديدگاه نفي صفات است.

The relation between Godʹs nature and attributes is one of the fundamental Kalami issues, which has been always discussed by the Muslim thinkers. In this writing, the relation between Godʹs nature and attributes from the viewpoint of Muʹtazili thinkers is reported. To avoid the problem of plurality of gods or plurality of eternal attributes in the Divine Nature, the Qadariyyah or the early Mutazilites were amongst the early groups that absolutely negated the attributes. Nevertheless, in order to avoid the problem of Taitil (not knowing God), some Mutazelites offered other various views such as Niyabat (deputyship), Ahwal and Ainiyyah (oneness) of the attributes with Godʹs Nature, but all of the three views of Niyabat, Ahwal and Ainiyyah are a different reading of the theory of Attributes negation.