كاربستِ عقل عملي در استنباط آموزه‌هاي كلامي ‌‌با تكيه بر متون كلامي

استخدام العقل العملي في استنباط التعاليم العقيديه اعتماداً علي النصوص الكلاميه

علم كلام از جمله علومي ‌‌است كه از هر دو منبعِ عقل و نقل، در استنباط آموزه‌هاي اعتقادي بهره مي‌برد. عقل نيز در حوزه كلام، كاركردهاي گوناگوني همچون كاركردِ نظري، عملي، استنباطي و دفاعي دارد. مقاله حاضر به بحث «كاركرد عملي» مي‌پردازد. از جمله مهم‌ترين كاركردهاي عقل عملي در حوزه كلام، اثبات حسن و قبح افعال است كه با توجه به آن، مسايل گوناگوني از آن استخراج مي‌شود. در اين نوشتار، به نمونه‌هايي اشاره مي‌شود كه با قاعده حسن و قبح عقلي اثبات شده‌اند؛ هم‌چنين عقلِ عملي با تكيه بر قاعده لطف، دفع ضرر محتمل، وجوب شكر منعم و تعليق الواجب علي الجايز، مسايل گوناگون كلامي‌‌ را استخراج مي‌كند.

Islamic theology is one of the Islamic sciences that enjoys both a source of intellect and hadith while deduction of Islamic theological teachings. Intellect has a variety of functions in the field of Islamic theology: theoretical, experimental, analytical and defensive function. The present article is concerned with the "practical function". Proof of good and evil actions is among the most important functions of practical intellect in the field of Islamic theology. In this regard a variety of issues is extracted from it. There are some examples in this paper that are proved through the rule of rational good and evil. The practical intellect also extracts various theological issues according to the rule of grace, avoidance of probable losses, obligatory gratitude to the divine bounteousness, and dependence of incumbent things on recommended ones