امامت و مسيله بدا در اسماعيلبن‌جعفر بررسي روايت: «ما بدا لله مثل ما بدا في اسماعيل»

الامامه و مساله البدا دراسه الروايه: «ما بدا لله مثل ما بدا في اسماعيل»

حديث: «ما بدا لله مثل ما بدا في اسماعيل» با يكي از عقايد اختصاصي شيعه، يعني «بدا » ارتباط وثيق يافته است. بررسي سندي حديث نشان مي‌دهد، اين حديث بيشتر در منابع اماميه وجود دارد و اكثر اسناد آن، مرسل و مقطوع هستند. تنها سند معتبر در «اصل» زيد نرسي آمده است كه برخي اهل رجال، خود زيد را توثيق نكرده‌اند، اما اماميه به جهت نقل اصل زيد از سوي ابن‌ابي‌عمير، اين اصل را پذيرفته‌اند. در متن حديث نيز لفظي كه به امامت اسماعيل‌ اشاره داشته باشد، وجود ندارد، اما به خاطر تفسير عمدي زيديان و سرايت اين برداشت به ديگر فرقه‌هاي اسلامي، مسيله‌اي مورد مناقشه در طول تاريخ شده است. بررسي محتوايي حديث نيز اين نكته را به دست مي‌دهد كه اين روايت، هيچ ارتباطي به امامت اسماعيل ندارد و حتي خود اسماعيليان به خاطر تضادي كه اين حديث با مباني آنان دارد، توجه چنداني به اين حديث نكرده‌اند.

The present paper is concerned with a hdith on the issue of Bada: “Allah never had Bada in anything like he had in the case of Ismail”. This hadith has a firm relation to an exclusive belief to the Shia, i.e. Bada. An investigation of the chain of documents suggests that the tradition is mostly seen in Imami sources with a mursal or maqtu chain. Zaid Nursi’s Asl is the only reliable document but some rijal scholars have rejected his own reliability. Since Ibn Abi Umayr has quoted from Nursi’s Asl, Imami Shia have accepted it. No word in this hadith suggests the Imamat of Ismail [son of Imam Jafar Sadiq (a.s)]. But due to Zaidi’s intentional interpretation of the hadith and using this interpretation by other Islamic sects, it has historically been a matter of dispute. The content analysis of the hadith suggests the fact that this tradition has no relation to the Imamat of Ismail and even Ismailis themselves did not pay much attention to it for the contradiction between this hadith and the principles of their faith.