آموزش سنتي معماري در ايران و ارزيابي آن از ديدگاه يادگيري مبتني بر مغز

Iranian Traditional Architecture Education and Place of Whole Brain Education in it

وجود آثار ارزشمند معماري گذشته ايران، نشان از ساخته شدن آن ها به دست هنرمنداني است كه از توانمندي‌هاي بالاي هنري، فني و فرهنگي برخوردار بوده‌اند؛ چنين توانمندي‌هايي به خودي خود نشان دهنده وجود دانش معماري مناسب در ميان آن هاست. بديهي است كه برخورداري از اين توانمندها علي رغم عدم وجود نظام آموزشي دانشگاهي در ميان معماران سنتي، صرفاً از طريق تجربه هاي شخصي و بدون بهره گيري از آموزش‌هاي حرفه‌اي مناسب نمي تواند صورت پذيرفته باشد. نظام آموزشي فعلي در ايران صرفاً با الگوبرداري از برخي سيستم‌هاي آموزشي غربي و برخي تغييرات در آن بنيان نهاده شده و با چشم-پوشي از تجربيات مثبت گذشته، خود را از استفاده از آنها محروم كرده است، بنابراين شناخت تجربه هايي كه پيشينيان براي پرورش معماران از آن بهره مي‌بردند و تلفيق جنبه‌هاي مثبت آن با نظام‌هاي فعلي آموزشي، مي‌تواند در ارتقاي اين نظام‌ها مفيد واقع گردد. نگارنده اين مقاله به دنبال پاسخ گويي به اين پرسش است كه عناصر اصلي در شكل دهي به آموزش معماران در معماري گذشته چه بوده است؟ پژوهش مورد نظر، نوعي پژوهش كيفي است كه با استفاده از روش تيوري مفهوم سازي بنيادي به مطالعه نظام سنتي آموزش معماري در ايران و بررسي مباحث و روش‌هاي آموزشي در آن پرداخته، و نظام آموزش سنتي معماري را بر اساس نظريه‌هاي آموزشي مبتني بر نظريه‌هاي يادگيري مبتني بر مغز با هدف شناخت ويژگي‌هاي مثبت در نظام آموزش سنتي معماري ارزيابي كرده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، برخلاف آنچه غالباً تصور مي‌شود، نظام سنتي آموزش معماري در ايران صرفاً شامل آموزش‌هاي عملي نبوده و آموزش مباحث نظري و مباني فكري، بخش ديگري از آموخته‌هاي معماران را تشكيل مي‌داد ه اند.

Valuable Iranian traditional architectural works show that they were made by the artists who had high artistic, technical, and cultural abilities, and such capabilities in these people show that they had good knowledge of architecture. So, despite the lack of academic educational system during that time, the existence of these capabilities could not be carried out only by personal experiences without having proper professional trainings. The current Iranian system of architectural education has been established by imitation of some western educational system and some changes in them. So, the current Iranian architectural education deprived itself from using the past positive experiences. Hence, to improve architectural education in the contemporary era it can be useful to recognize the experiences that were used previously in our country and combine their positive aspects with current educational system. Therefore, the main focus of this study is to understand the main characteristics of traditional architectural education. This study with a qualitative approach used Grounded Theory method to study the system of traditional architectural education in Iran and evaluate it based on theory of whole brain education to recognize its positive features. The result shows that the traditional architecture education in Iran was not merely based on practical education and theoretical educations had also significant role in it.