مقايسه تطبيقي باغ هاي تخت شيراز و قصر قجر تهران

The comparison between Ghasre Ghajar and Takht gardens of Shiraz

پژوهش حاضر در پي شناخت ويژگي هاي طراحي معماري و منظر دو باغ «تخت» شيراز و «قصر قجر» تهران، و دستيابي به الگوهاي ساختاري و ماهوي و نيز نحوه ارتباط آن ها بايكديگر با هدف احياي الگوي باغ تخت، و بهره گيري از آن ها در طراحي هاي نوين منظر است؛ چراكه اين دو باغ از شاخص ترين و اصيل ترين نمونه هاي باغ تختي است كه خود از زيباترين و كمياب ترين انواع باغ ايراني است. فرضيه تحقيق، بهره گيري از الگوهاي طراحي باغ تخت شيراز در باغ قصر قجر است. سير اين پژوهش كه با روش كتابخانه اي انجام گرفته، به تعيين حدود اين تاثيرپذيري پرداخته و نشان داده است كه آيا حدود الهام گيري تنها در زمينه الگوهاي ساختاري و كالبدي محدود شده، و يا باغ قصر قجر پذيراي الگوهاي ماهوي و اصول اصلي طراحي معماري و منظر باغ تخت نيز بوده است. تشريح تعريف و تاريخچه اي از باغ تخت و نيز توصيف دقيق ساختاري هر دو باغ به عنوان پيش درآمدي براي ارايه تحليل ها و مقايسه هاي تطبيقي ميان الگوهاي مذكور در آن-ها مطرح شده است. نتيجه تحقيقات نشان مي دهد كه باغ قصر قجر با توجه به تحليل ها و مقايسه هاي انجام شده و نيز تاخر زماني نسبت به باغ تخت شيراز، تنها در زمينه ساختاري و كالبدي طراحي منظر از آن تاثير پذيرفته است. تفاوت هاي ماهوي ميان الگوهاي طراحي اين دو باغ نيز ديده مي شود كه زمينه ساز دو گونه متفاوت از ارتباط باغ و طبيعت ميان آن ها شده است. باغ تخت طبق الگوهاي رايج ارتباطي ميان باغ و طبيعت در باغ ايراني، داراي الگوي «با طبيعت» است، اما باغ قصر قجر برخلاف بسياري از باغ هاي ايراني به الگوي «بر طبيعت» نزديك شده است.

This research pursues understanding architectural and landscape characteristics of Ghasre Ghajar in Tehran and Takht gardens of Shiraz. The study also seeks to analyze structural patterns in both gardens and find out how these two graden may be similarr, with the aim of revitalizing the patterns of terraced garden and then implementing in new Architectural-Landscape projects. This attempt is justified by the fact that this two gardens were the most prominent and important examples of terraced gardens which in turn were the most beautiful and rare types of Iranian gardens. The assumption was that architectural patterns and landscape Takht garden is used in Ghasre Ghajar garden. Library research is used to investigate the limits of this influence to see whether it is limited to just structural and physical aspects or Ghasre Ghajar garden or other characteristic design patterns and fundamental principles of Architecture and Landscape design of Takht garden are used. As an introduction and pre requisition for analysis and comparisons between structural-physical l patterns of these two gardens, a description and history of the Takht garden, accompanied with the precise structural description of both two gardens is presented. The result of this research shows that only structural-physical landscape design of Takht Garden was used in Ghasre Ghajar garden and there are characteristic differences between design patterns of these two which have laid the ground for the realization of two different kinds of relation between garden and nature .Takht garden, like common trends of relation between nature and garden in Persian garden, has chosen the " with nature" trend, on the contrary (and to the most Persian gardens) Ghasre Ghajar garden has approached the "dominant on nature" trend.