بررسي بازسازي مسكن پس از سانحه از منظر تصوير ذهني ساكنان، نمونه موردي بره سر پس از زلزله رودبارـ منجيل1369

A Survey on Housing Reconstruction after Disasters Based on Dwellers’ Schema: A Case of Barresar after 1990 Roudbar ـ Manjil Earthquake

برآورده شدن تصوير ذهني افراد از خانه، نقش تعيين كننده‌اي در رضايت آنان از سكونتگاهشان دارد. اين تصوير كه متاثر از فرهنگ مي باشد، در ميان ساكنان يك اجتماع به صورت تقريبي واحد است. اگرچه اين تصوير ذهني واحد در حال شكسته شدن است، هنوز مردماني در مناطقي از كشورمان هستند كه با وجود گذر زمان و تغييراتي كه در سبك زندگي آن ها رخ داده، به اين الگوهاي ذهني ثابت پايبند مانده اند و حتي با پيش آمد شرايطي كه الگوي جديد و مغاير با تصوير ذهني شان را به آن ها تحميل كرده است، نه تنها آن را نپذيرفته ، بلكه به روش‌هاي گوناگون در احياي تصوير ذهني و الگوي كهن خود تلاش كرده‌اند. در اين مقاله، تصوير ذهني ساكنين بره سر خورگام، از توابع رودبار كه در زلزله خرداد 1369 رودبارـ منجيل خسارت فراواني ديد و پس از آن جابه جا شد، بررسي شده است. در اين منطقه، مردم نه تنها الگوي مسكن بازسازي شده پس از زلزله را نپذيرفتند، بلكه با تغييرات رفتاري و كالبدي، سعي در برگشت به الگوي پيش از سانحه داشته‌اند. نگارنده مقاله به دنبال پاسخ گويي به اين پرسش اصلي بوده است كه تصوير ذهني ساكنان از خانه چه بوده و در صورت تفاوت اين تصوير ذهني با مسكن بازسازي شده، مردم چه رفتاري از خود نشان داده اند؟ از آنجا كه موضوع اصلي تحقيق، تصوير ذهني ساكنان از خانه و مشخص كردن رفتار آنان است، با توجه به ماهيت موضوع، روش تحقيق كيفي روش مناسب‌تري نسبت به روش‌هاي كمي است و از ميان روش‌هاي تحقيق كيفي، رويكرد نظريه زمينه‌اي براي مشخص كردن تصوير ذهني مردم انتخاب شده است.

Meet peopleʹs schema of the house, play a decisive role in their satisfaction of the habitat. This image, which is influenced by culture among residents of a community, is an approximate unit. However, this image has been broking but there are people in some regions of Iran which have this consistent pattern and image. They did not accept new patterns and tried to revive old patterns and schema. This article examines the schema of house among Barresar residents, after 1990 Rudbar ـ Manjil earthquake. People in this area believed that the reconstructed houses were against their schema in different ways; physical change in the houses and some hidden manners. Since the main subject of article is the schema of houses and determination of residentsʹ behavior, qualitative research method was undertaken to gather data and analyze them.