تنوع مولكولي و خويشاوندي ژنتيكي توده هاي Carthamus lanatus در رويشگاه هاي استان گلستان

گونه هاي گياهي وحشي يكي از منابع مهم ژنتيكي براي انتقال ژن هاي خصوصيات پرارزش همانند سازگاري و مقاومت به بيماري ها و آفات به خويشاوندان زراعي آنها محسوب مي شوند. در اين پژوهش توده هاي وحشي گونه Carthamus lanatus از هشت رويشگاه مختلف استان گلستان جمع آوري شد و توسط نشانگرهاي ISSR مورد بررسي قرار گرفت. از 24 نشانگر مدنظر، 9 نشانگر به ميزان 04/ 26 درصد چندشكلي نشان دادند كه از اين بين، نشانگر هشت از كارايي بهتري نسبت به ساير نشانگرها برخوردار بود. تجزيه كلاستر، هشت توده مورد بررسي را به سه گروه مجزا كرد. در گروه اول، توده بندرتركمن، در گروه دو، توده جمع آوري شده از حد واسط بندرتركمن-آق قلا و ساير توده ها نيز در گروه سوم قرار گرفتند. همچنين بر اساس ماتريس فواصل ژنتيكي نئي، توده جمع آوري شده از جزيره آشورآده در بيشترين فاصله با ساير توده ها وتوده هاي اينچه برون و گميشان در كمترين فاصله نسبت به هم قرار داشتند. با توجه به اطلاعات به دست آمده، آغازگر سه براي توده گميشان و آغازگر پنج براي توده جزيره آشورآده اختصاصي بودند. همچنين آغازگر چهار در جايگاه bp850 و آغازگر يك در جايگاه bp 900 فقط براي افراد توده جزيره آشورآده و آغازگر يك در جايگاه bp 1025 تنها براي افراد توده اينچه برون توليد باند كردند. تفكيك صحيح بر مبناي مكان جغرافيايي محل رويش، كارايي آغازگرهاي بين ريزماهواره اي و اختلافات ژنومي بين هشت توده مورد بررسي را تاييد مي كند. نتايج اين مطالعه نشان داد كه توده هاي C. lanatus موجود در رويشگاه هاي استان گلستان از تنوع ژنتيكي قابل توجهي برخوردارند و اينكه فاصله جغرافيايي عاملي در ايجاد و حفظ تفاوت ژنتيكي بين اين توده ها بود.