بررسي رابطه ماليات بر درآمد و حسابداري محافظه‌كارانه

The Relationship between Tax Income and Accounting Conservatism

محافظه‌كاري يكي از موضوعات مهم در تيوري و عمل حسابداري مي‌باشد كه توجه بسياري از پژوهشگران را نيز به خود جلب نموده است. چهار تعبير براي توضيح و تبيين حسابداري محافظه‌كارانه عنوان مي‌شود كه عبارتند از: قراردادها (قراردادهاي بدهي، اجرايي و حاكميت شركت)؛ دعاوي قضايي؛ قوانين و مقررات حسابداري و ماليات. سه مورد اول در ادبيات حسابداري مورد بررسي قرار گرفته است؛ با اين وجود در خصوص مورد آخر، مطالعات بسيار معدودي صورت گرفته است. اين تحقيق به بررسي تاثير ماليات بر درآمد بر حسابداري محافظه‌كارانه مي‌پردازد. براي اين منظور، از مدل رگرسيون چندگانه و براي عملياتي نمودن محافظه‌كاري، از مدل فلتهام و اولسون (1995) و براي ماليات بر درآمد؛ از متوسط ماليات ابرازي سه سال گذشته شركت و ماليات تشخيصي استفاده گرديده است. نتيجه بررسي 1076سال- شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي بازه زماني 1381 الي 1390و به صورت مدل پنل نامتوازن، مبين آن است كه در سطح اطمينان 99 درصد، رابطه مثبت و معناداري بين ماليات ابرازي و محافظه‌كاري وجود دارد؛ وليكن رابطه معناداري بين ماليات تشخيصي و محافظه‌كاري مشاهده نگرديد. علاوه بر اين، رابطه ماليات ابرازي و تشخيصي محافظه‌كاري در چارك اول و چهارم شركت‌هاي نمونه بررسي گرديد. اين شركت ها بر حسب ميزان محافظه‌كاري طبقه بندي گرديدند و مشخص شد رابطه قوي‌تري بين ماليات ابرازي و محافظه‌كاري‌ در اين شركت‌ها وجود دارد؛ با اين حال رابطه‌اي بين ماليات تشخيصي و محافظه‌كاري در اين گروه مشاهده نگرديد. بر اين اساس و مطابق با مباني نظري، مي‌توان اذعان كرد يكي از انگيزه‌هاي اعمال حسابداري محافظه‌كارانه، ماليات مي‌باشد.

Conservatism as one of the most important topics in theory and practice of accounting, has attracted the attention of many researchers in the world. Watts (2003a) provides four explanations for the accounting conservatism; contracting (debt contracts, executive contracts, and firm governance), shareholder litigation, accounting regulation, and taxation. The first three explanations are supported in the existing literature. However, few studies have examined the relation between taxation and accounting conservatism. This study examines the influence of tax declared and government- assessed Income tax on accounting conservatism. To investigate this relationship, the multivariable regression model was used and for the operating conservatism definition the Feltham and Ohlson (1995) model has been used, and for the tax cost, declared corporation tax is used. Findings of investigation of 1076 firm-years listed in Tehran Stock Exchange in the 2002 to 2012 by unbalanced Panel model, suggest that by 99% confidence level, relation between tax declared and the conservatism is positive and significant but the relation between Government- assessed tax Income and conservatism was not significant. Furthermore, these relations in first and forth quartile of firms that are grouped on the basis of conservatism are exist with more significance. Accordingly consistent with the theoretical basis it can be concluded that tax cost is one of the motivations of applying accounting conservatism. In other words, accounting conservatism is one of the instruments that companies used in order to reduce their tax cost.