بررسي وجوه اضلال انسان از حيوان در ديدگاه تفسيري علامه طباطبايي با تاكيد بر آيات 179 اعراف و 44 فرقان

An Investigation on Aspects of Human Misguidance from Animals’ from AllamehTabatabaie’s Commentary Viewpoint With an Emphasis on Verses 179 of Al-A’raf and 44 of Al-Furqan

مباني گيتي‌شناختي قرآن كريم در تفسير رتبه‌بندي موجودات ناسوتي با ديدگاه رايج كه منسوب به ارسطو است، تفاوت دارد. قرآن معتقد است شان موجودات، وابسته به ميزان تقرب هر موجود به خداوند است. بر اساس اين فرض، نه تنها انسان به‌طور مطلق، اشرف مخلوقات نخواهد بود بلكه اگر اين شرط در انساني محقق نشود، او همانند حيوانات بلكه از آن نيز پست‌تر خواهد شد. از جمله اين آيات كه علامه طباطبايي به آن پرداخته است، آيات پيرامون «اضلال انسان نسبت به حيوانات» است. در اين مقاله تلاش شده است تا با بررسي احتمال‌ها در گفتار تفسيري علامه در ذيل آيات مورد بحث، در دو محور «وجه شبه برخي انسان‌ها با حيوانات» و نيز «چگونگي پست‌تر شدن برخي انسان‌ها از حيوانات»، ديدگاه نهايي وي در تفسير الميزان كشف گردد. در مجموع از گفتار علامه طباطبايي در اين تفسير، چهار احتمال قابل استنباط است. به نظر مي‌رسد برخي از اين احتمال‌ها به هيچ وجه با هم قابل جمع نباشد و با ديدگاه ايشان در تفسير آيات مشابه ديگر، سازگاري نداشته باشد.

The Holy Quran’s ontological foundations about interpreting the ranking of the worldly creatures are different from the prevalent view attributed to Aristotle. According to Quran, the ranking of creatures depends upon the amount of nearness of each creature to God. Based on this assumption, human will not be the noblest of the creatures, and even if this condition is not realized in a man, he will be like animals or even lower than that. There are verses being discussed by Allame Tabatabaie among which are the ones about “human misguidance compared to animals”. Having analyzed the probabilities in interpretive discourse of Allameh about the discussed verses, the study attempts to discover his final viewpoint in Tafsir Al-Mizan about two main topics on “similarity of some people to animals” and also on “how some people will turn inferior to animals”. In general, four probabilities could be inferred from Allameh Tabatabaie’s viewpoint in this commentary. It appears that some of these probabilities could be retractable by no means and not being compatible with his viewpoint in commentary of the similar verses.