تحليل شاخص‌هاي بهداشتي- درماني استان آذربايجان شرقي به وسيله مدل تاكسنومي عددي

Analyzing Treatment-Hygienic Indicators of Eastern Azerbaijan Province Through Taxonomy Numerical Model

امروزه توجه به بهداشت و سلامت در سطح جامعه، توزيع مناسب تسهيلات بهداشتي و استفاده موثر از اين امكانات يكي از اهداف اصلي برنامه‌ريزي در سطوح مختلف تلقي مي‌گردد. به كارگيري مدل‌هاي كمي و تحليلي به عنوان يكي از راه‌كارهاي اصلي ارزيابي سطح كمي و كيفي ارايه خدمات بهداشتي-درماني و مقايسه تطبيقي ميزان توسعه‌يافتگي منطقه‌اي محسوب مي‌شود. در اين تحقيق با استفاده از چهارده زيرشاخص بهداشتي- درماني(خلاصه شده در چهار شاخص عمده) در قالب مدل تاكسنومي عددي و با استفاده از نرم‌افزارهايي مانند Excel و Arcgis، با روش توصيفي- تحليلي و مقطعي ميزان توسعه يافتگي شهرستان‌هاي استان آذربايجان شرقي مورد سنجش قرار گرفت. پس از ورود داده‌ها و تجزيه و تحليل صورت گرفته شهرستان‌هاي استان در چهار سطح توسعه‌ يافته درجه يك، دو، سه و توسعه نيافته رتبه‌بندي شدند. با رتبه‌بندي صورت گرفته ميزان توزيع نابرابر و ناعادلانه امكانات بهداشتي- درماني در سطح استان مشخص شد. در بين شهرستان‌ها تبريز به عنوان تنها قطب منطقه، توسعه يافته‌ترين شهرستان و در مقابل شهرستان چاراويماق به عنوان محروم‌ترين شهرستان شناخته شدند.

One of the main goals of planning in different levels at present contains hygiene and health in society, appropriate distribution of hygienic facilities and the correct use of them. The use of quantitative and analytical models is regarded as one of the main ways to evaluate qualitative and quantitative level of healthy services and compare regional developing degree. In this study the development level of cities in Azerbaijan province was assessed by means of fourteen sub-index health-treatment (summarized in four major indicators) also via soft wares; such as, Excel and Arcgis with the use of descriptive-analytic and periodic method. After entering data and analyzing them, the cities in province were ranked in four developed level one, two, three and undeveloped level. The unfair and unequal distribution of health-treatment facilities was recognized by this ranking. Among the cities, Tabriz was identified as a single pole and a developed one in the region, but it was identified as one of the most deprived cities against Charoymaq city.