كاربست شاخص جاپاي بوم شناختي در سنجش پايداري محلات شهري از منظر عوامل اجتماعي- اقتصادي (نمونه مطالعاتي محله قطارچيان شهر سنندج)

Application of Ecological Footprint Indicator for Evaluating the Sustainability of Urban Neighborhoods from the Perspe

بررسی و شناخت وضعیت محلات و تنگناهای توسعه آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است كه اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی شهری مطرح شده، اما هنوز در كشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است.لذا هدف اصلی این پژوهش سنجش سطح پایداری اجتماعی- اقتصادی در محله قطارچیان شهر سنندج با استفاده از شاخص جاپای بوم شناختی می باشد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و با تكیه بر مطالعات كتابخانه ای و اسنادی و برداشت های میدانی می باشد.بدین منظور تعداد 337 پرسش نامه در میان ساكنین این محله توزیع شده است.شایان ذكر است كه مقدار ضریب آلفای كرونباخ (0.78) نیز روایی پرسش نامه ها را در حد زیادی تایید می كند.متغیر وابسته در این تحقیق اجزاء جاپای بوم شناختی(غذا، حمل و نقل، مسكن و كالای مصرفی) و متغیر وابسته نیز عوامل اجتماعی – اقتصادی(سن، جنس، تأهل و تجرد، سطح درآمد و سطح تحصیلات) می باشند.تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیونی چند متغیره، آزمونT و ضریب Beta در دو مرحله صورت گرفته است.ابتدا در مرحله اول تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر تك تك اجزاء جاپا مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله دوم نیز تأثیر همین عوامل بر روی جاپای كلی محله مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج نشان می دهد كه در میان متغیرهای اجتماعی اقتصادی، سطح درآمد بیشترین تأثیر را بر جاپای بوم شناختی غذا، حمل و نقل و مسكن داشته و سطح سواد نیز بیشترین تأثیر را بر جاپای كالاهای مصرفی در محله قطارچیان دارد.به صورت كلی نیز می توان نتیجه گرفت كه پارامترهای متغیر اجتماعی اقتصادی به طور كلی در حدود 83 درصد بر جاپای كلی محله قطارچیان تأثیرگذار می باشند.

بررسی و شناخت وضعیت محلات و تنگناهای توسعه آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است كه اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی شهری مطرح شده، اما هنوز در كشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است.لذا هدف اصلی این پژوهش سنجش سطح پایداری اجتماعی- اقتصادی در محله قطارچیان شهر سنندج با استفاده از شاخص جاپای بوم شناختی می باشد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و با تكیه بر مطالعات كتابخانه ای و اسنادی و برداشت های میدانی می باشد.بدین منظور تعداد 337 پرسش نامه در میان ساكنین این محله توزیع شده است.شایان ذكر است كه مقدار ضریب آلفای كرونباخ (0.78) نیز روایی پرسش نامه ها را در حد زیادی تایید می كند.متغیر وابسته در این تحقیق اجزاء جاپای بوم شناختی(غذا، حمل و نقل، مسكن و كالای مصرفی) و متغیر وابسته نیز عوامل اجتماعی – اقتصادی(سن، جنس، تأهل و تجرد، سطح درآمد و سطح تحصیلات) می باشند.تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیونی چند متغیره، آزمونT و ضریب Beta در دو مرحله صورت گرفته است.ابتدا در مرحله اول تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر تك تك اجزاء جاپا مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله دوم نیز تأثیر همین عوامل بر روی جاپای كلی محله مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج نشان می دهد كه در میان متغیرهای اجتماعی اقتصادی، سطح درآمد بیشترین تأثیر را بر جاپای بوم شناختی غذا، حمل و نقل و مسكن داشته و سطح سواد نیز بیشترین تأثیر را بر جاپای كالاهای مصرفی در محله قطارچیان دارد.به صورت كلی نیز می توان نتیجه گرفت كه پارامترهای متغیر اجتماعی اقتصادی به طور كلی در حدود 83 درصد بر جاپای كلی محله قطارچیان تأثیرگذار می باشند.