كاربرد تحليل عاملي و مدل تخمين تراكم كرنل در ارزيابي توسعه مكاني – فضايي مناطق روستايي شهرستان روانسر

Application of Factor Analysis and Kernel Density Estimation Model in Appraisal Studies of Place and Space Development of Rural Area of Rawansar Town

سكونتگاه‌های روستایی به عنوان كوچكترین واحد جغرافیایی، تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند عوامل طبیعی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و اقتصادی در بستر جغرافیایی و در قالب روابط انسان و محیط شكل گرفته اند. لذا با توجه به تنوع بستر جغرافیایی آنها، شكل های متنوعی از روستاها به وجود آمده و تفاوت های موجود در آنها، با وجود همگنی ها برای توسعه روستایی قابل مطالعه و بررسی است، همچنین توسعه روستایی، راهبردی است كه به منظور بهبود زندگی اقتصادی و اجتماعی گروه خاصی از مردم (روستاییان فقیر) طراحی شده است، و جزئی از برنامه های توسعه هر كشور است كه برای دگرگون سازی ساخت اجتماعی- اقتصادی جامعه روستایی بكار می روند. بنابراین با توجه به اینكه مشاغل اصلی شهرستان روانسر كشاورزی می باشد و بیشتر مردم آن كل یا بیشتر اوقات زندگی شان در روستاها به سر می برند مشخص كردن عوامل تأثیرگذار بر توسعه یافتگی و نیافتگی آن ضروری می باشد. لذا هدف از این پژوهش كه از نوع توصیفی-تحلیلی و كاربردی است تعیین سطح توسعه یافتگی روستاهای شهرستان روانسر است، بنابراین با استفاده از روش تحلیل عاملی با 37 شاخص سطح توسعه مكانی-فضایی روستاهایی شهرستان روانسر تجزیه و تحلیل شده، كه به 5 عامل تقلیل یافته و عامل اول كه اقتصادی - اجتماعی بوده بالاترین درصد واریانس ها را به خود اختصاص داده است، و بیشترین تأثیر را در سطح توسعه یافتگی روستاهای شهرستان روانسر دارد، و همچنین با مدل تخمین تراكم كرنل سطح توسعه یافتگی سنجیده شده است، كه نتایج نشان داد روستاهای جنوبی و جنوب غربی شهرستان روانسر توسعه یافته تر از دیگر قسمت‌های آن می‌باشد.

Rural settlement as smallest geographical units, are influenced by different factors such as natural, social, cultural, historical and economical ones in geographical area and they have been formed on the basis of human being and environment relationships. So, with respect to their geographical area a variety of different shapes of villages have been formed and in spite of homogeneity, existing differences among them for rural development is worthwhile to be studied. Also, rural development is strategy which is designed to improve the economic and social life of a specific group of people (the rural poor) design and is part of developmental program of every Country that is used to change social-economical structure of rural Community. With respect to the fact that the main business of Rawansar town is agriculture and most people living there spend entire or most of their life in the villages, determining influencing factors on its being developed or not being developed is necessary. So, the purpose of this study which is descriptive-analytical is determining development level of villages of Rawansar town. Therefore, development level of place-space of villages of Rawansar town has been analyzed using factor analysis and with 37 indicators which were reduced to 5 factors. The first factor which is economical-social one has the highest percent of variances and most influences in development level of villages of Rawansar town. Also, development level has been evaluated by Kernel density estimation method which showed that southern and south-eastern villages of Rawansar town are more developed than its other villages.