پيش بيني آماري ـ سينوپتيكي وقوع ريزش باران در زمان كاشت و برداشت گندم ديم در شهرستان گنبدكاووس

Predicting isometropia- rainfall in dry wheat implantation and cultivation in Gonbad Kavoos province

چكیده در شهرستان گنبدكاووس كه یكی از قطب‌های تولید گندم كشور بشمار می‌رود اصولاً این محصول بصورت دیم كاشته می‌شود و كشاورزان برای انجام كشت منتظر می‌مانند تا اولین بارش مناسب، قبل از كاشت نازل شود و ذخیره آبی برای جوانه زنی و مراحل بعد از آن تا بارش بعدی فراهم گردد. بنابراین برای تنظیم تقویم زراعی كشاورزان نیازمند مطلع بودن از تاریخ‌های احتمالی چنین نزولات خواهند بود. همچنین در هنگام برداشت نیز عدم روزهای بدون باران و یا با باران بسیار كم اهمیت حیاتی دارد چرا كه باعث نم كشیدن و زمینه ساز آفات خواهد بود. لذا هدف از این بررسی ارائه جداولی زمانی است كه كشاورزان بتوانند، از آن بعنوان تقویم زراعی كاشت و برداشت استفاده نمایند. برای تهیه این جداول آمار بارندگیهای بیش از 5 میلی‌متر و كمتر از 1 میلی‌متر به ترتیب برای آغاز دوره‌های كاشت و برداشت از 9 ایستگاه مستقر در منطقه در طی یك دوره 15 ساله از سازمانهای ذی ربط اخذ گردید. سپس تاریخ روزهای بارانی در هر سال در زمان كاشت و داشت مشخص و به روز ژولیوسی تبدیل گردید. ارقام حاصل با توزیع‌های مختلف آماری برازش داده شد و بهترین توزیع انتخاب گردید. آنگاه تاریخ احتمالی وقوع ریزش‌های مورد نظر در ماههای آغازین فصل پائیز و ماههای آخرین فصل بهار محاسبه شد. برای سنجی 5 درصد از روزهای برآوردی بصورت تصادفی انتخاب گردید. میزان بارش این روزها از ایستگاههای مستقر در منطقه استخراج شد. همچنین اطلاعات سینوپتیكی 6 ساعت به 6 ساعته این روزها نیز از سه روز قبل از سایت c.d.cاخذ و نقشه‌های صحت ترازهای مختلف آن به كمك نرم افزار گرادس ترسیم شد منشاء سامانه‌ها، موجد بارش، مسیر و منابع رطوبتی آنها و همچنین چگونگی فرایندهای عامل ریزش باران در منطقه تحلیل گردید. نتایج نشان داد با استفاده از تاریخ و مقدار بارش‌های فرو ریخته شده در طی دوره‌های گذشته و به كمك قانون احتمالات با دقت بالایی می‌توان زمان وقوع، مقدار بارش‌ها و منشاء و مسیر سامانه‌های بارش‌زا را در ابتدا و انتهای فصل كشت محصول (گندم) برآورد نمود و براساس آن تقویم زراعی را تنظیم كرد.

AbstractIntroduction: Gonbad Kavoos province is considered as one of the poles of wheat production. This product is mainly planted in a dry way and before plantation the farmers wait for the first proper rainfall so that water supply could be provided for germination and the next steps. Therefore, to arrange a farming calendar, it is required to be aware of the probable dates of such rainfalls. Also during cultivation it is vital to know the no-raining days since it causes land humidity and pest. So, the purpose of this research is to provide a timetable to be used as a farming calendar by farmers for planting and cultivation. To prepare this table rainfall statistics more than 5 mm and less than 1 mm were obtained from related organizations to start planting and cultivation periods from 9 stations located in the area in 15 years. Then the date of rainy days during planting and cultivation was identified and turned into Julius day. The achieved numbers were practiced with different statistical distributions and the best one was selected. After that, the probable date of the considered raining was calculated in the first month of fall and the last month of spring. To estimate its accuracy 5 % of practiced days were randomly selected. The amount of rainfall was extracted from the stations located in the area. Also, synoptic information was taken from the site three days earlier from c. d. c. site and the maps of its various levels were drawn by Grads. Moreover, the source of systems, the cause of rain, the route and their humid sources and also the condition of rainfall factors were analyzed in the area. The results indicated that we could correctly estimate the time, amount, source and the route of raining systems in the beginning and at the end of planting season by the help of probability law and then arrange a farming calendar