سنگ‌شناسي و پتروژنز سنگ‌هاي آذرين بازيك منطقه مشيران واقع در شمال مشكين‌شهر

Petrology and Petrogenesis of Mafic Igneous Rocks in Mashiran, North of Meshkinshahr

منطقه مورد مطالعه در استان اردبيل و شمال شهرستان مشكين شهرقرار گرفته است. بيشتر اين ناحيه را سنگ‌هاي آذرين به سن ايوسن تشكيل داده است كه شامل آندزيت بازالت، بازالت، تفريت و گاهي آنالسيميت است. اين سنگ‌ها اشباع يا كمي اشباع از سيليس هستند و نمودارهاي زمين‌ساختي خاستگاه ماگماي سازنده اين سنگ‌ها را به طور چيره در كمان‌هاي آتشفشاني و پهنه فرورانش معرفي مي‌كند. وجود بي‌هنجاري منفيNb، نسبت بالايLILE/HFSE، بالا بودن مقادير Al2O3,P2O5 و كمبود ميزان تيتان، نظريه فرورانش و ذوب بخشي با درصد كم گوشته بالايي متاسوماتيسم شده را براي تشكيل ماگماي اوليه (آلكالي اليوين بازالتي) قوي‌تر مي‌كند. همچنين شواهد سنگ نگارينشان از اختلاط ماگماي اوليه با مواد پوسته‌اي است. بر پايه نمودارهاي ژيوشيميايي تركيب شيميايي بيشتر سنگ‌ها در محدوده شوشونيتي قرارمي‌گيرد. تشكيل اين سنگ‌ها را مي‌توان به فرورانش پوسته اقيانوسي نيوتتيس در طي دوران مزوزوييك و يا آغاز دوران سنوزوييك نسبت داد؛ كه آزاد شدن سيال‌هايي از اين پوسته زيررانده شده و متاسوماتيسم گوشته سنگ كره‌اي و در ادامه شرايط مناسب ذوب بخشي گوشته متاسوماتيسم شده، سبب تشكيل ماگماتيسم پتاسيك شده است ودر اثر عملكرد يك فازكششي و تاثيرسامانه‌هاي پيچيده گسلي ماگماي توليد شده با تركيب شوشونيتي به سطح زمين راه پيدا كرده است.

The study area is located in the Ardabil province and in the north of Meshkin shahr town. A large part of the areais formed of Eocene igneous rocks. These rocks include basaltic andesite, basalt, tephrite and occasionally analcimite. They are silica saturated or relatively saturated. According to tectonomagmatic diagrams, the original setting of the parental magma was a volcanic arc and subduction zone. The negative anomalies of Nb, the high ratio of LILE/HFSE, the high mounts of Al2O3& P2O5, the low titanium contents, and the degree of partial melting of the metasomatized upper mantle, strengthens the subduction related processes for the formation of the primary magma (alkali olivine basalt). Petrographic evidences suggest that the primary magma is mixed with crustal materials. The chemical composition of rocks, according to geochemical diagrams, is shoshonitic. These rocks may have been formed by the subduction of the oceanic crust of Neoteties during the Mesozoic and early Cenozoic periods. Releasing fluids exerted from the subducting slab, metasomatism of the lithospheric mantle and subsequently the appropriate conditions for melting of the metasomatized mantle, all led to the formation of potassic magmatism and finally, generation of magma with a shoshonitic nature found its way to the surface under the influence of an extension phase and complex fault systems.