دستاورد تحصيلي از راه كيفيت آموزشي، درگيري تحصيلي، يادگيري به كمك همسالان و انگيزش تحصيلي (يك مطالعه دو سطحي)

Student achievement through educational quality, academic engagement, peer-assisted learning and academic motivation: A two level study

چكيده: اين مطالعه با هدفِ يافتن نقش عوامل سطح دانش‌آموزي و سطح كادر مدرسه بر دستاورد تحصيلي انجام گرفته است. جامعه پژوهشي شامل تمامي هنرجويان، مديران، معاونان آموزشي و فني، و مشاوران تحصيلي در سال تحصيلي 1392 بود. از بين نواحي پنج‌گانه شهر تهران 10 منطقه و از هر منطقه 2 هنرستان، و در مجموع 906 دانش‌آموز پايه سوم از 19 هنرستان و 39 كلاس به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. همچنين 59 نفر از كادر همان هنرستان‌ها در نمونه حضور داشتند. داده‌ها از طريق پرسش‌نامه‌هاي استاندارد انگيزش‌ تحصيلي AMS و درگيري ‌تحصيلي MSLQ؛ و پرسش‌نامه‌هاي پژوهشگر ساخته يادگيري ‌به كمك همسالان و كيفيت ‌آموزشي هنرجويان و كادر مدرسه، همراه با مشاهده، اسناد و مدارك موجود در هنرستان‌ها جمع‌آوري شد. روايي پرسش‌نامه‌ها از طريق روايي محتوا و سازه و پايايي با آلفاي كرانباخ به‌دست آمد. دستاورد تحصيلي نيز از طريق ميانگين 3 نمره محاسبه شد. براي پردازش داده‌ها از روش‌هاي آمار توصيفي، ماتريس همبستگي و تحليل دوسطحي استفاده شد. اينك يافته‌ها نشان مي‌دهد كه در سطح مدرسه؛ متوسط دستاورد تحصيلي هنرجويان هنرستان‌هاي مختلف به‌طور معناداري با هم تفاوت دارد و 31/6 درصد از واريانس دستاورد تحصيلي در سطح دانش‌آموز و 05/12درصد از واريانس در سطح كادر مدرسه تبيين مي‌شود. در مجموع، 81/18 درصد از واريانس دستاورد تحصيلي را عوامل مربوط به سطح مدرسه تبيين مي‌كند. يافته‌هاي اين پژوهش اهميت سطح مدرسه را به‌عنوان سطح بالاتر بر اثرگذاري بر متغيرهاي مورد بررسي به‌عنوان پيش‌بيني‌كننده دستاورد تحصيلي دانش‌آموزان نشان مي‌دهد.

The main objective of this study was to find the role of the student-level and school-level on students’ academic achievement. Research population included students, principals, vice-principals, and academic counselors of Tehran’s vocational and technical schools in the academic year 1391-92. 10 regions from 5 Tehran’s educational districts and 2 schools from each region were selected, with a total of 906 third-grade students from these schools and from 39 classes using multi-stage cluster sampling. 59 school staffs from the same classes and schools were also chosen to take part in this study. Standard AMS and MSLQ questionnaires were used for academic motivation and academic engagement, respectively, as well as researcher-made questionnaires for peer-assisted learning and quality of education. Reliability of the questionnaires were assessed using Cronbachʹs alpha coefficient, and their content and construct validity was checked using exploratory factor analysis. Academic achievement was calculated using the average of three scores including GPA (grade point average) of the previous year, GPA of three core courses and GPA of practical courses. Data was analyzed using descriptive statistics, correlation matrix, confirmatory factor analysis, structural equation modeling, and multi-level analysis. According to the unconditional model for the school-level, the average academic achievement of students in different schools was significantly different. For the school-level model, 6.13% and 12.05% of the variance of the academic achievement were originated from the student-level and school staff, respectively. In conclusion, 18.81% of the variance for academic achievement was related to the school-level. Findings of the research showed the importance of school level factors -at higher level- influencing other variables in predicting academic achievement.