رابطه ادراك عدالت از سيستم ارزيابي عملكرد با رفتار شهروندي و تعهد سازماني پرستاران

The Relationship between Justice Perception of Performance Appraisal System and Organizational Citizenship Behavior and Organizational Commitment among Nurses

مقدمه: ادراك عدالت كاركنان از نظام ارزيابي عملكرد پيش آيندي مهم براي موفقيت و اثربخشي آن است. پژوهش حاضر با هدف بررسي رابطه ادراك عدالت (ظاهري، نظام‌مند، اطلاعاتي، بين فردي) از نظام ارزيابي عملكرد با تعهد سازماني و رفتار شهروندي سازماني انجام گرفت. روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي- همبستگي بود. جامعه آماري آن شامل همه پرستاران زن و مرد شاغل در بيمارستانهاي شهر رفسنجان در بهار 1392 به تعداد 600 نفر بودند كه از ميان آنان تعداد 253 نفر بر اساس جدول حجم نمونه ميشل و جولي به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب گرديدند. ابزار‌هاي پژوهش شامل پرسشنامه‌هاي ادراك عدالت از نظام ارزيابي عملكرد Thurston، تعهد سازماني Allen & Meyer و رفتارهاي شهروندي سازماني Lee and Allen بود. داده‌ها با استفاده از روش همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون هم‌زمان مورد تحليل قرار گرفت. نتايج: بين مولفه‌هاي ادراك عدالت از نظام ارزيابي عملكرد با ابعاد تعهد سازماني رابطه مثبت معنادار (01/0?p) و بين ادراك عدالت ظاهري، نظام‌مند و اطلاعاتي از نظام ارزيابي با رفتار شهروندي سازماني معطوف به سازمان رابطه مثبت معنادار (01/0?p) وجود دارد. همچنين، از بين مولفه‌هاي ادراك عدالت فقط ادراك عدالت اطلاعاتي قادر به پيش‌بيني تعهد عاطفي و ادراك عدالت ظاهري قادر به پيش‌بيني تعهد مستمر و ادراك عدالت ظاهري و نظام‌مند قادر به پيش‌بيني تعهد هنجاري پرستاران بود. نتيجه‌گيري: از آنجايي كه ادراك عدالت از نظام ارزيابي عملكرد در ميان پرستاران از اهميت به سزايي برخوردار است و در عين حال مي‌تواند انواع نگرش‌ها (از جمله تعهد سازماني) و رفتار‌هاي آنها (ازجمله رفتار‌هاي شهروندي) را متاثر سازد، بنابراين توصيه مي‌شود تا رعايت عدالت از نظام ارزيابي عملكرد براي پرستاران از زمره اولويت‌هاي مطرح در نظام ارزيابي عملكرد قرار گيرد.

Introduction: Employee justice perception of performance appraisal system is an important prerequisite to its success and effectiveness. This study aimed to investigate the relationship between justice perception (configural, systemic, informational, and interpersonal) of performance appraisal system with organizational commitment and organizational citizenship behavior. Methods: This research was a descriptive-correlational study. The population consisted of all male and female nurses (600) in hospitals of Rafsanjan City in 2013. Research sample included 253 nurses who were selected through simple random sampling and based on Jolly and Mitchell’s sample size table. Data collection tools were Thurston’s justice perception of performance appraisal system, Allen & Meyer’s organizational commitment questionnaire, and Lee and Allen’s organizational citizenship behavior questionnaire. Data were analyzed using Pearson correlation and regression analysis. Results: There was a positive significant relationship between components of justice perception of performance appraisal system and dimensions of organizational commitment (p?0.01). There was also a positive significant relationship between configural, systemic and informational justice perception of performance appraisal system and organization-oriented organizational citizenship behavior (p?0.01). Among the components of justice perception of performance appraisal system, informational justice perception was only able to predict affective commitment; configural justice perception was able to predict continuous commitment; and informational and configural justice perception was able to predict normative commitment. Conclusion: Since justice perception of performance appraisal system is of great importance among nurses and can affect their attitudes (including organizational commitment) and behaviors (including citizenship behavior), it is recommended to prioritize justice in performance appraisal system for nursing staff.