مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - مشكلات شايع در رفرنس‌نويسي مقالات ارسال شده به مجله ايراني آموزش پزشكي

چكيده فارسي :

با توجه به اين كه نگارش منابع يكي از مهم‌ترين قسمت‌هاي يك مقاله است. در فرايند داوري مقالات مجلات توجه خاصي به رفرنس‌ها مي‌گردد. يك نويسنده براي اين كه در بخش چك رفرنس‌ها مشكل كم‌تري داشته باشد و بخواهد به روند بررسي مقاله خود سرعت بخشد لازم است يك سري نكات مهم را رعايت نمايد. ما پس از مطالعه رفرنس‌هاي مقالات ارسال شده به اين مجله شايع‌ترين مشكلاتي را كه در نگارش رفرنس‌ها اين مجله وجود داشت استخراج كرديم تا كمكي به نويسندگان براي نگارش رفرنس‌هاي يك مقاله انجام شده باشد. شايع‌ترين مشكلات در رفرنس‌نويسي عبارتنداز: 1- هنگام نوشتن يك مقاله حتماً اصل مقالات يا كپي صفحه‌اي از كتاب‌هايي را كه از آنها استفاده كرده‌ايد و به آنها رفرنس مي‌دهيد، را نگه داريد. بسيار مشاهده شده است كه داور از نويسنده مي‌خواهد كه اصل مقاله يا كتابي را كه به آن رفرنس داده شده است، ارسال نمايد ولي نويسنده اصل مقالات را نداشته است. 2- اين مجله رفرنس‌هاي مقالات خود را به صورت لاتين در انتهاي مقاله مي‌نويسد. بعضي از نويسندگان در مقاله‌ي خود از مقالات يا كتاب‌هايي فارسي زبان استفاده مي‌كنند كه چكيده يا عنوان لاتين ندارد. با توجه به سياست اين مجله اگر مقاله يا كتابي كه به آن رفرنس داده مي‌شود چكيده يا عنوان لاتين ندارد، عنوان بايد به صورت انگليسي آوانويسي شود. مشكلي كه وجود دارد اين است كه بعضي نويسندگان عنوان مقاله يا كتاب مربوطه را ترجمه مي‌كنند و در فرايند داوري، هنگامي كه داور در پي جستجوي اين مقاله يا كتاب است آن را پيدا نمي‌كند. 3- بعضي از نويسندگان به وب سايت‌ها رفرنس مي‌دهند. البته رفرنس دادن به وب سايت مشكلي ندارد. اما مشكل اينجاست كه آدرس وب سايت‌ها مدام در حال تغيير است. پس اگر در مقاله‌اي به يك سايت رفرنس مي‌دهيد لازم است زمان رفرنس دادن و آدرس اينترنتي كه داور را به سايت مورد نظر هدايت مي‌كند، بنويسيد. همچنين براي محكم كاري زماني كه مطلبي را از يك سايت مي‌گيريد يك عكس يا پرينت از خود سايت كه حاوي مطلبي است كه به آن رفرنس داده‌ايد بگيريد و ذخيره نماييد تا در صورت درخواست داور به وي ارايه دهيد. بسياري از نويسندگان به اين مهم توجه نمي‌كنند. 4- فرمت رفرنس‌نويسي اين مجله به صورت ونكور است، به اين صورت است كه رفرنس‌نويسي در داخل متن به صورت عددگذاري است و در قسمت منابع نيز رفرنس‌ها به همان ترتيبي كه در متن چيده شده‌اند مرتب مي‌شوند. در فرايند بررسي به طور مكرر مشاهده شده است كه ترتيب اعداد در متن درست نيست. مثلاً به صورت 1، 2، 3، 4، 5 نيست و مثلاً به صورت 1، 2، 3، 5 است. نويسنده مقاله بايد به ترتيب رفرنس‌ها در متن بسيار توجه نمايد. نكته مهم ديگر اين كه اگر مثلاً عدد يك در قسمت متن مقاله مربوط به مقاله آقاي حسيني است كه نويسنده به آن رفرنس داده است در قسمت منابع نيز عدد 1 بايد مقاله آقاي حسيني باشد. اين يكي از مشكلات اساسي است كه نويسندگان توجهي دقيق به آن نمي‌كنند. 5- نكته مهم و شايع ديگر اين موضوع است كه بعضي از نويسندگان به اشتباه در قسمت نتايج رفرنس مي‌دهند. در قسمت نتايج فقط بايد حاصل كار ذكر شود نيازي به رفرنس دادن در قسمت نتايج نيست. فقط در صورتي كه مقاله مروري باشد نويسنده مي‌تواند در قسمت نتايج رفرنس بدهد. 6- يكي ديگر از اشكالات شايع در رفرنس‌نويسي اين است كه نويسندگان، نام و نام خانوادگي نويسنده مقاله را به اشتباه به جاي هم مي‌نويسند كه اين موضوع بيش‌تر مربوط به مقالات لاتين است. مثلاً فرض كنيد نويسندگان يك مقاله به ترتيب زير است: Habib Heydari, Parsa Rezaei, Reza Rezaei نويسنده مي‌خواهد به اين نويسندگان طبق فرمت ونكور رفرنس دهد. در مرحله اول كه نويسنده بايد ترتيب نويسندگان را همان‌طور كه در متن مقاله آمده است در رفرنس مربوطه بگذارد سپس مي‌نويسد: Haydari H, Rezaei P, Rezaei R 7- نكته ديگر اين كه بعضي از مجلات از جمله اين مجله از نويسنده مي‌خواهند اگر مقالاتي كه به آن رفرنس مي‌دهند لاتين نيست حتماً عنوان مقاله را داخل كروشه بگذارند و در انتهاي رفرنس زبان مربوطه را داخل كروشه ذكر نمايند به عنوان مثال اگر رفرنس فارسي بود كلمه [Persian] را در انتهاي رفرنس بگذارند. 8- يكي ديگر از مشكلات شايع در رفرنس‌نويسي تكرار رفرنس‌ها است. به عنوان نمونه اگر در قسمت منابع رفرنس 1 مربوط به مقاله‌ي آقاي محمدي است كه با عنوان "كاربردي ملموسي از نظريه‌هاي يادگيري در بهداشت عمومي" در مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي چاپ شده است نويسنده مجاز نيست در رفرنس 5 نيز همين مقاله را رفرنس دهد چون تكراري مي‌شود. 9- سياست اين مجله براي نوشتن نويسندگان بدين صورت است كه تعداد نويسندگان تا 6 نويسنده ذكر شود و در صورت بيش‌تر بودن تعداد نويسندگان از 6 تا بعد از نوشتن 6 نويسنده كلمه et al قرار داده شود. مشاهده شده است كه نويسندگان مقاله فقط نويسنده اول را ذكر مي‌كنند. 10- گاهي مشاهده شده است كه نويسندگان در پايان يك رفرنس كه به صورت مقاله است، سال انتشار، دوره، شماره و شماره صفحه مقاله ذكر نمي‌كنند در صورتي كه بايد ذكر شود. 11- گاهي برخي از نويسندگان در پايان يك رفرنس كه به صورت كتاب است، شهر محل نشر، ناشر و سال نشر كتاب را ذكر نمي‌كنند در صورتي كه بايد ذكر شود. 12- بعضي از نويسندگان در متن مقاله ذكر مي‌كنند به عنوان نمونه "حسيني و همكاران" اما در قسمت رفرنس تنها يك همكار براي آن ذكر مي‌كنند يا اين كه اصلاً همكاران وي را ذكر نمي‌كند برعكس اين موضوع نيز وجود دارد كه در متن مقاله به عنوان نمونه مي‌نويسد "حسيني" در حالي كه در قسمت رفرنس آقاي حسيني چند تا همكار دارد. نويسنده مقاله بايد به اين نكته توجه داشته باشد.