بررسي نقش عوامل موثر بر رفتار اطلاعاتي دانشجويان و رابطه ي بين خودكارآمدي و رفتار اطلاعاتي آنان: مطالعه موردي دانشگاه صنعتي خاتم الانبيا بهبهان

The Role of Factors Affecting Studentsʹʹ Information Behavior and the Relationship between Self-efficacy and Their Information Behavior: A Case Study of Behbehan Khatem-Al-Anbia University of Technolo

تحقيق حاضر با هدف بررسي نقش عوامل مختلف در رفتار اطلاعاتي دانشجويان كارشناسي دانشگاه صنعتي خاتم الانبيا بهبهان صورت گرفت. همچنين در اين مطالعه، رابطه ي بين خودكارآمدي عمومي و رفتار اطلاعاتي اين دانشجويان بررسي شد. 300 دانشجوي سال هاي اول تا چهارم دانشگاه صنعتي خاتم الانبيا بهبهان از بين كليه دانشجويان اين مركز به صورت نمونه گيري تصادفي طبقه اي برگزيده شدند، و به پرسشنامه هاي محقق ساخته بر اساس پرسشنامه حاجي نژاديان شيرازي (1386) و خودكارآمدي عمومي والدمن (2003) پاسخ دادند. همچنين تحليل داده ها با استفاده از روش هاي آماري ضريب همبستگي پيرسون، تحليل واريانس تكراري، آزمون تكراري فريدمن و تحليل واريانس چند متغيري (MANOVA)انجام شد. يافته ها حاكي از وجود تفاوت معني دار ميان دانشجويان در مولفه هاي "رفتار اطلاعاتي" بود. از نظر دانشجويان، مولفه هاي "جست و جوي اطلاعات"، "نيازهاي اطلاعاتي"، "استفاده از اطلاعات"، "موانع دسترسي به اطلاعات"، و "منابع اطلاعاتي" به ترتيب بالاترين نقش و تاثير را در رفتار اطلاعاتي دارند. آنان همچنين در اولويت بندي عواملي كه منجر به عدم دسترسي كاربر به اطلاعات مي شود به ترتيب "موجود نبودن منابع اطلاعاتي در كتابخانه"، "كمبود وقت"، و "عدم آشنايي خود با جست و جو در منابع چاپي" را اعلام نمودند. شركت كننده ها از نظر روش هاي كسب اطلاعات مورد نياز بالاترين رتبه را به مراجعه مستقيم به منابع اينترنتي و سپس به مولفه هاي دريافت كمك از دوستان و همكلاسي ها، و در آخر به مشورت با كتابداران و دريافت كمك از آنان اختصاص دادند. آزمون هاي معناداري تحليل واريانس چند متغيري نشان داد كه دانشجويان دختر و پسراز نظر مولفه هاي "نيازهاي اطلاعاتي" و "موانع دسترسي به اطلاعات"، دانشجويان رشته هاي تحصيلي مختلف در مولفه هاي "منابع اطلاعاتي" و "موانع دسترسي به اطلاعات"، و دانشجويان ورودي هاي مختلف در متغيرهاي "خودكارآمدي"، و در مولفه هاي "جست و جوي اطلاعات" و "استفاده از اطلاعات" با يكديگر تفاوت دارند. يافته ي ديگر نشان داد كه بين مولفه هاي "موانع دسترسي به اطلاعات" و "جست وجوي اطلاعات" از متغير رفتار اطلاعاتي با متغير خودكارآمدي رابطه معني داري وجود دارد، و رابطه مابقي مولفه هاي رفتار اطلاعاتي با خودكارآمدي معني دار نبودند.

The present research attempted to determine the role of factors affecting information behavior of undergraduate students of Behbehan Higher Education Complex. The study also attempted to find the relationship between self-efficacy and searching library and the Internet information resources. The research population consisted of 933 first-year to fourth-year students, among whom 300 students were selected through random stratified sampling. The research is of a descriptive (correlation) type. The information gathering tools were two questionnaires: a questionnaire designed by Waldman (2003); and the second, a researcher-made questionnaire designed on Hajinejad Shirazi’s questionnaire (2007). The validity of the questionnaires were measured through face-validity method, and their reliability by Cronbachʹs alpha; and were 0.78 and 0.76, respectively. To analyze the data, frequency, Pearsonʹs coefficient, repeated analysis of variance, repeated Friedman test, and multiple analyses of variance were used. The results revealed that there were significant differences among students as regards to information behavior variables. Students believed that "information-seeking", "information needs", information use", “barriers to access information", and "information resources" had the highest effects on their information behavior, respectively. They also ranked barriers to access information they need as: non-availability of information resources in/through the library, lack of time, and unfamiliarity with searching print information resources. In terms of the methods by which students acquire the information they need, students ranked direct reference to internet resources, asking assistance from their friends and classmates, and then referring to and consulting with librarians, respectively. Multiple analyses of variance showed that male and female students were different in "information needs” and "barriers to access information". Further, students from different disciplines were different in "self-efficacy", "information-seeking" and "information use". The students with different arrival years (freshmen, sophomores, juniors, and seniors) were significantly different in relation to information behavior and self-efficacy variables. Findings also showed that barriers to access information and information-seeking (from information behavior variables) had a significant correlation with self-efficacy; while, the rest did not. In terms of self-efficacy, there was not a significant difference between males and females, although females had a higher self-efficacy than male students. The fourth-year students had the highest self-efficacy.