Standardisation and the Question of Identity: On The Dominant Discourses on Contemporary Iranian Art

همگون سازي و پرسش هويت: درباره گفتمان‌هاي غالب در هنر معاصر ايران

اين مقاله به گفتمان جهاني‌سازي فرهنگي و مسايل مرتبط با آن، از قبيل بازار جهاني و صنعت فرهنگي مي‌پردازد – كه در تاريخ متاخر ايران به‌عنوان عواملي موثر در بافتار فرهنگ، هنر و رويه‌هاي هنري كشور پديدار گشته‌اند. به‌علاوه كوشش مي‌كند تا مسايل منبعث از فرايند جهاني‌سازي، يعني نيروهاي همگون‌سازي، پرسش هويت، مرتبط با هويت‌هاي محلي، تاريخي، تصوري و جمعي، كه با توليدات هنري و پس از آن ديگر نتايج و مباحث انتقادي مربوط به آن دنبال شده‌اند را – كه به‌گونه‌هاي متفاوتي توسط نسل‌هاي مختلف در صحنه هنر ايران مطرح شده‌اند – مورد بررسي قرار دهد. بنابراين، نحوه ارايه اين مباحث، به‌جاي ساختاري تاريخي و يا تقيد به‌ترتيب تقدم و تاخر زماني، بر مبناي موضوعي ارايه شده‌است. با بررسي فرهنگ بصري دوره پس از انقلاب، اين مقاله سپس با تاكيدي مشخص بر جريان‌هاي اخير – يعني از انتهاي دهه 1360 به بعد – تلاش مي‌كند تا به تحليل آثار هنرمنداني بپردازد كه به‌احتمال قوي به برخي موضوعات خاص‌بودگي تاريخيِ بافتار خود توجه داشته‌اند و در ادامه راه‌هايي را مورد بررسي قرار مي‌دهد كه باورهاي كانوني هنرمندان پيرامون هويت ملي، روابط اجتماعي و جوهره‌گرايي فرهنگي در آثارشان نمود يافته‌است. سپس به اين موضوع مي‌پردازد كه چگونه تغييرات انديشه‌اي و زيبايي‌شناختي كه خود متاثر از تلاش در راستاي مشاركت با فرهنگ جهاني صورت‌پذيرفته، تقريبا به دغدغه‌اي براي نسل جديد بدل گشته‌است. در ادامه نقش تحولات اخير در بازار هنر در تحول زيبايي‌شناختي و انتظارات را مورد بررسي قرار مي‌گيرد. اين مقاله همچنين تلاش مي‌كند تا رابطه گاه متضاد ميان بازارهاي جهاني و انتظارات محلي و نيز نيروهاي داخلي در تقابل با جهاني‌سازي را نشان دهد. پرسش‌هايي از قبيل: چگونه محليت هنرمندان بنا مي‌شود و به چه نحو تاثير فرايندهاي جهاني‌سازي و نيروهاي جهاني‌ساز قادرند بر بازنمود چنين محليتي در هنر آن‌ها تاثيرگذار باشند، نيز مورد توجه و بررسي قرار مي‌گيرند.

This article deals with the discourse of cultural globalisation and related issues such as the global market and cultural industry, which emerged as recent seminal factors within the context of Iranian culture, art and artistic practice during the recent history of Iran. Moreover, it seeks to explore the inevitable issues drawn from the process of globalisation, namely the forces of standardisation, question of identity, i.e. local, historical, imaginative and collective identity, which were followed by artistic production and thereafter other consequences and critical discussions, located differently by generations in the contemporary Iranian art scene. Accordingly the treatment of the subject is thematic rather than historical or chronological. Examining visual culture in post-revolutionary Iran, with particular emphasis on the recent developments—from the late 1980s onwards—this article then attempts to deal with the works of artists who are likely to involve some account of the historical specificity of their context, as well as an exploration of the ways in which the artists’ focal beliefs about national identity, social relations and cultural essentialism find expression in their work. It will then address how an intellectual and aesthetic change that is also intended to initiate a contribution to global culture becomes almost a desire for the new generation. It will examine the role of the new developments in the art market in the transformation of aesthetics and expectation. It seeks to show the sometimes contradictory relationship between international markets and local expectations and domestic forces opposed to globalisation. It will address questions such as how the locality of artists has been established, and how an effect of the globalisation process and globalising forces can directly influence the representation of such a locality in their art.