اثر پوشش بذر با زئوليت و پرايم با كلات آهن بر عملكرد پروتئين و دانه ارقام ماش (Vigna radiata L.) در شرايط اهواز

Effect of seed pelleting with zeolite and priming with Iron chelate on protein and seed yield of Mung bean (Vigna radiata L.) varieties in Ahvaz

در حبوبات گرمسیری از جمله ماش، استفاده از زئولیت با هدف ذخیره رطوبت خاك اهمیت دارد. به‌منظور بررسی اثر پوشش بذر با زئولیت و پرایمینگ بذر با كلات آهن بر عملكرد پروتئین و دانه ارقام ماش در شرایط اهواز، آزمایشی به‌صورت فاكتوریل در قالب طرح بلوك‏های كامل تصادفی با سه تكرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه رامین در تابستان 1390 انجام شد. تیمارها شامل سیستم بهینه‏سازی كشت در شش سطح زئولیت + پرایم بذر، زئولیت، پوشش بذر با زئولیت + پرایم بذر، پوشش بذر، پرایم بذر و شاهد به‌همراه سه رقم هندی، NM54 و VC11-18-b بود. نتایج نشان داد كه رقم بر تمامی صفات اثر معنی‏داری داشت اما اثر سیستم بهینه‏سازی و برهم‏كنش سیستم و رقم بر تمام صفات به‌جز وزن هزاردانه و تعداد دانه در غلاف معنی‏دار بود. تركیب پوشش بذر هندی با زئولیت بالاترین تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه و پروتئین، درصد پروتئین دانه و شاخص برداشت را به‌دست آورد. بررسی ضرایب همبستگی حاكی از ارتباط معنی‏دار صفت تعداد غلاف در بوته با عملكرد دانه و پروتئین بود. رقم هندی با بیشترین وزن هزاردانه و تعداد دانه در غلاف، پتانسیل بالایی در تولید اجزای عملكرد دانه نشان داد. بالاترین درصد پروتئین دانه با كاربرد زئولیت در هر سه رقم به‌دست آمد. بیشترین عملكرد بیولوژیك در تیمار پرایم رقم هندی، نویدبخش كاربرد آن به‌عنوان كود سبز بود.

In tropical pulses such as Mung bean use of zeolite due to keep of moisture is important. To study of effects of seed pelleting with zeolite and seed priming with Iron chelate on protein and grain yield of Mung bean cultivars in Ahvaz conditions, an experiment was conducted as a factorial in Randomized Completely Block Design (RCBD) with three replication in experimental farm of the Ramin University in August 2011. Factors included Culture System Optimization (CSO) in six levels, zeolite + seed priming (O1), Zeolite (O2), seed pelleting + seed priming (O3), seed pelleting (O4), seed priming (O5) and control (O6) with three Mung bean cultivars included Hendi (C1), NM-54 (C2) and VC11-18b (C3). The results showed that cultivar was a significant effect on all of the evaluated traits; however the effects of CSO and interaction of cultivar and CSO on all traits except grain weight and number of seed per pod were significant. Hendi cultivar with high grain weight and number of seed per pod was showed a high potential in the production of yield components. The highest seed protein content was obtained in zeolite application in all of three cultivars. Production of the highest biological yield in Hendi seed primed was the promising of green manure planting.