اثر سطوح آبياري و محلول‌پاشي آهن و روي بر خصوصيات كمي و كيفي لوبيا قرمز (Phaseolous vulgaris L.)

Effects of irrigation levels and foliar application with iron and zinc on quantitative and qualitative traits of red bean (Phaseolous vulgaris L. (

به‌‌منظور بررسی تأثیر سطوح آبیاری و محلول‌پاشی عناصر آهن و روی بر خصوصیات كمی و كیفی لوبیا قرمز (Phaseolous vulgaris L.)، آزمایشی به‌صورت طرح كرت‌های خرد شده در قالب بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار در شهرستان لردگان در تابستان 1390 اجرا شد. سطوح آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح: آبیاری پس از 50، 75 و 100 میلی‌متر تبخیر، و محلول‌پاشی به‌عنوان عامل فرعی در چهار سطح: محلول‌پاشی با آب (شاهد)، سولفات آهن (سه گرم در لیتر)، سولفات روی (سه گرم در لیتر) و تركیب سولفات آهن و روی (سه گرم در لیتر) در نظر گرفته شد. در این آزمایش عملكرد، اجزای عملكرد و خصوصیات كیفی دانه لوبیا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد آبیاری بر كلیه صفات مورد مطالعه به‌جز تعداد دانه در غلاف و میزان آهن و روی دانه معنی‌دار گردید. بیشترین و كمترین تعداد غلاف در بوته، عملكرد بیولوژیك و شاخص برداشت به‌ترتیب در تیمارهای آبیاری پس از 50 و 100 میلی‌متر تبخیر به‌دست آمد. همچنین بیشترین و كمترین میزان پروتئین دانه به‌ترتیب برابر با 6/25 و 8/19 درصد در تیمارهای آبیاری پس از 100 و 50 میلی‌متر تبخیر به‌دست آمد. تأثیر محلول‌پاشی بر كلیه صفات مورد مطالعه به‌جز شاخص برداشت معنی‌دار گردید. بیشترین تعداد دانه در غلاف (86/3)، تعداد غلاف در بوته (53/8)، عملكرد بیولوژیك (7535 كیلوگرم در هكتار) و پروتئین دانه (71/23 درصد) در تیمار محلول‌پاشی توأم آهن و روی، و كمترین آنها به‌ترتیب برابر با 38/3، 48/6، 6259 كیلوگرم در هكتار و 18/22 درصد در تیمار شاهد به‌دست آمد. محلول‌پاشی آهن و روی غلظت این عناصر در دانه را به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش داد. تأثیر محلول‌پاشی بر وزن صد دانه در تیمارهای آبیاری پس از 50 و 75 میلی‌متر تبخیر معنی‌دار گردید، به‌طوری‌كه بیشترین وزن صد دانه در هر دو سطح آبیاری مربوط به تیمار محلول‌پاشی توأم آهن و روی و كمترین آن مربوط به تیمار شاهد بود. اثر متقابل آبیاری و محلول‌پاشی بر عملكرد دانه نشان داد كه در تیمارهای آبیاری پس از 75 و 100 میلی‌متر تبخیر بیشترین عملكرد در تیمار محلول‌پاشی آهن و روی برابر با 2513 و 1747 كیلوگرم در هكتار و كمترین آن در تیمار شاهد برابر با 2005 و 1062 كیلوگرم در هكتار به‌دست آمد.

In order to evaluate the effects of irrigation levels and foliar application with Fe and Zn on quantitative and qualitative traits of red bean, an experiment was designed as split plot based on a completely randomized block design with three replications in Lordegan country in summer 2011. Irrigation as the main plot at three level such on: irrigation after 50, 75 and 100 mm evaporation, and foliar application as the sub-plot included four level: foliar application with water (control), ferrous sulfate (3 g.L-1), zinc sulfate (3 g.L-1), and mixture of ferrous sulfate and zinc (3 g.L-1). In this experiment yield, yield component and qualitative traits of seed bean was evaluated. The results showed that irrigation had a significant effect on all traits of red bean, except for seed number and seed iron and zinc contents. The highest and the lowest pod number, biological yield and harvest index achieved in irrigation after 50 and 100 mm evaporation, respectively. Also, the highest (25.6 %) and the lowest (19.8 %) seed protein content belonged in irrigation after 100 and 50 mm evaporation, respectively. The effect of foliar application on all traits except harvest index was significant. The highest number of seeds per pod (3.86), number of pods per plant (8.53), biological yield (7535 kg.ha-1) and seed protein (23.71 %), obtained with iron and zinc foliar application treatment and lowest of them (3.38, 6.48, 6259 kg.ha-1 and 22.18 % respectively) obtained in the control treatment. Foliar application with iron and zinc increased the concentrations of these elements in seed compared to control significantly. The effect of spray on 100-seeds weight in treatments irrigation after 50 and 75 mm evaporation was significant. So, that the highest 100-seeds weight in two surface irrigation was in foliar application with iron and zinc treatments, and the lowest was in the control. Interaction between irrigation and foliar application on seed yield showed that in treatments irrigation after 75 and 100 mm evaporation, the highest yield (2513 and 1747 kg.ha-1) achieved in iron and zinc foliar application and the lowest (2005 and 1062 kg.ha-1) obtained in control.