بررسي تاثير ارزش‌هاي فرهنگ اسلامي بر پايه ابعاد هافستد بر شفافيت گزارشگري مالي و سطح مسيوليت پاسخ‌گويي (مطالعه موردي: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي)

The Study of the Islamic Cultural Values Effect on Transparency and Accountability Level (A Case Study: The Ministry of Health and Medical Education)

مقدمه: حسابداري منعكس‌كننده بخشي از عملكرد واحدهاي اقتصادي است و تحت تاثير عامل‌هاي مختلف محيطي قرار مي‌گيرد. يكي از اين عامل‌ها ارزش‌هاي فرهنگي است. استفاده از نتايج پژوهش هافستد ممكن است در تفسير ارزش‌هاي فرهنگي در سازمان‌هاي ايراني ايراداتي داشته باشد اما به نظر بيشتر صاحب‌نظران ابعاد فرهنگي هافستد در برگيرنده جنبه‌هاي اصلي يك فرهنگ است. اين پژوهش به بررسي تاثير ارزش‌هاي فرهنگ اسلامي بر پايه ابعاد هافستد بر دو مقوله شفافيت و سطح مسيوليت پاسخ‌گويي مي‌پردازد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌هاي توصيفي - پيمايشي است و داده‌هاي مورد نياز از طريق توزيع پرسش‌نامه بين حسابداران شاغل در دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان كرمانشاه و واحدهاي تابعه آن جمع‌آوري شد. جامعه آماري پژوهش شامل 160 نفر از حسابداران شاغل در دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان كرمانشاه و واحدهاي تابعه آن است كه با استفاده از فرمول كوكران 101 نفر به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. هم‌چنين، تجزيه و تحليل فرضيه‌هاي پژوهش به روش رگرسيون ساده انجام شد. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه چهار بُعد فرهنگي فاصله قدرت، مردگرايي، فردگرايي و اجتناب از اطمينان نداشتن رابطه مثبت و معناداري با دو جنبه شفافيت و پاسخ‌گويي دارد و تاثير آن‌ها بر اين دو مقوله تاييد شد. نتيجه‌گيري: با توجه به فرهنگ اسلامي و اينكه ابعاد ارزش‌هاي فرهنگي هافستد مي‌‌تواند در برگيرنده جنبه‌هاي اصلي يك فرهنگ باشد، مي‌‌توان با بكارگيري اين ابعاد به ارزش‌هاي فرهنگي حاكم بر حسابداران، با نگرش اسلامي، پي برد و تاثيرآن بر جنبه‌هاي مختلف حسابداري را بررسي كرد. بر اين اساس، مي‌توان در جهت تقويت دو جنبه مهم و اساسي در گزارشگري مالي يعني شفافيت و پاسخ‌گويي گامي اساسي برداشت. واژه‌هاي كليدي: ارزش‌هاي فرهنگي، ابعاد فرهنگي هافستد، شفافيت گزارشگري مالي، سطح مسيوليت پاسخ‌گويي.

Introduction: Accounting is a part of the performance of economic units, which is influenced by various environmental factors. One of these factors is cultural values. The results of Hofstede studies may lead to some problems in the interpretation of cultural values in Iranian organizations, but according to most experts, Hofstede’s cultural dimensions include the main aspects of a culture. This research is carried out to study the effect of the Islamic cultural values depending upon Hofstede’s cultural dimensions on transparency and accountability level. Method: This study is a descriptive survey, and the required data were collected via distributing questionnaire among the accountants of the Medical Sciences University of Kermanshah province and the affiliated units. The population of the study contained 160 accountants of the Medical Sciences University of Kermanshah province and its affiliated units from which 101 accountants were selected by Cochran’s formula as the statistical sample. Also, the analysis of the research hypotheses were conducted by the simple regression method. Results: The findings of the research indicated that four cultural dimensions of power distance, masculinity, individualism and uncertainty avoidance have a significant and positive effect on transparency and accountability, and their effects on these two categories were confirmed. Conclusion: According to the Islamic culture, and regarding the fact that the dimensions of Hofstedeʹs cultural values can include the main aspects of a culture, by the application of these dimensions, it would be possible to understand the cultural values which dominated the accountants through the Islamic approach, and to study its effect on the various aspects of accounting. Therefore, it is possible to step forward improving two main and principle aspects in financial reporting; i. e, transparency and accountability. Keywords: Cultural Values, Hofstedeʹs Cultural Dimensions, Transparency of Financial Reporting, Accountability Level.