پيامد كاربرد زيوليت غني شده با آمونيوم بر نگهداشت نيترات و آمونيوم در دو خاك با بافت متفاوت در مديريت كشت گندم

Consequence of NH4+-Enriched Zeolite application on retention of nitrate and ammonium in two soils with different textures in management Wheat cultivation

امروزه از كودهاي نيتروژنه در كشاورزي بهره‌گيري زيادي مي‌شود كه همراه با پيامدهاي منفي براي محيط‌زيست و آلودگي آب‌هاي زيرزميني است. از اينرو عمليات مديريت خاك و كود براي حفاظت و نگهداري منابع خاك و محيط‌زيست ضروري است. هدف اين پژوهش بررسي پيامد كاربرد زيوليت غني شده با آمونيوم بر نگهداشت يون‌هاي نيترات و آمونيوم در دو خاك با بافت متفاوت زير كشت گندم بود. در اين بررسي گلخانه‌اي، تاثير كود شيميايي اوره با سطح 100 كيلوگرم در هكتار، زيوليت خام با سطوح 5 و 10 درصد وزني و زيوليت غني شده با آمونيوم با سطوح 5 و 10 درصد وزني افزوده شده به دو گونه خاك با بافت لوم رسي و لوم شني در هشت دور آبياري بر ميزان نيتروژن آبشويي شده بررسي شد. پس از پايان دوره رشد گندم و گام‌هاي آبشويي، خاك ستون‌هاي آزمايش برداشت و غلظت نيترات و آمونيوم خاك، گندم و زهاب‌‌ها اندازه‌گيري شد. پژوهش نشان داد غلظت نيترات زهاب در تيمار 10 درصد وزني زيوليت غني شده با آمونيوم در برابر كود شيميايي، 5/38 درصد كاهش يافت و براي نيترات و آمونيوم خاك به‌ترتيب 2/37 و 5/48 درصد افزايش داشت ولي در نيتروژن كل گياه تفاوتي ديده نشد. پس افزودن زيوليت غني شده با آمونيوم سبب كاهش شستشوي نيترات و آمونيوم و افزايش نگهداشت آن در خاك شد.

Nowadays, nitrogen fertilizers are applied at very high rates in agriculture with a negative consequence for environment and groundwater contamination. Therefore, soil and fertilizer management practices are necessary to protect and conserve the soil and environment resources.The aim of this investigation was to study the consequence of NH4+-enriched zeolite application on the retention of nitrate and ammonium ions in two soils with different textures under wheat cultivation. In this greenhouse study, the effect of urea fertilizer in one level (100 kg/ha), raw zeolite in two levels (5 and 10% w), NH4+-enriched zeolite in two levels (5 and 10% w) on the amount of nitrogen leaching was investigated in two soils with clay loam and sandy loam textures during eight irrigation events. At the end of wheat growth and leaching stages, soil samples were obtained and the concentrations of nitrate and ammonium in soil, wheat plant and drainage water were measured. The study showed that nitrate concentration of drainage water in 10% NH4+-enriched zeolite treatment was 38.5% less than that in fertilizer treatments. Soil nitrate and ammonium were increased by 37.2 and 48.5%, respectively, without an effect on plant N. Therefore, adding NH4+-enrched zeolite to the soil, reduced nitrate and ammonium leaching and increased their retention in the soil.