امكان‌سنجي اجراي روش هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت در بودجه‌ريزي مبتني بر عملكرد دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان بر اساس الگوي شه

The Feasibility of Implementing Activity-Based Costing Method in the Performance-Based Budgeting of the Isfahan University of Medical Sciences Based on SHAH Model

مقدمه: در اين پژوهش، وضعيت عوامل مرتبط با اجراي روش هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت در بودجه‌ريزي مبتني بر عملكرد دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان بر اساس الگوي شه شامل سه عامل توانمندي، مشروعيت و مقبوليت بررسي شده است. روش پژوهش: اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت داده‌ها، توصيفي-تحليلي است. جامعه آماري پژوهش شامل مديران، كارشناسان مالي و بودجه و روساي حسابداري واحدهاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان در سال 1393 (در مجموع 110 نفر) است. براي جمع‌آوري داده‌هاي پژوهش از پرسش‌نامه پژوهش‌گرساخته استفاده شد. روايي پرسش‌نامه شامل اعتبار محتوايي و اعتبار عاملي، به‌ترتيب، با استفاده از نظرات متخصصان و نرم‌افزار AMOS نسخه 20 و پايايي آن به وسيله آلفاي كرونباخ تاييد شد. داده‌ها نيز با بكارگيري آزمون تي تك نمونه‌اي و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: نتايج پژوهش بيانگر آن است كه از نظر آزمودني‌ها، در دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان به غير از مشروعيت قانوني، مشروعيت سازماني و مقبوليت مديريتي، ساير شرايط لازم براي اجراي روش هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت در بودجه‌ريزي مبتني بر عملكرد از جمله توانمندي (توانمندي ارزيابي عملكرد، انساني و فني)، مشروعيت رويه‌اي و مقبوليت (مقبوليت سياسي و هم‌خواني مشوق‌ها) فراهم نيست. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش، ضرورت توجه به وضعيت سه عامل توانمندي، مشروعيت و مقبوليت و تلاش براي بهبود آن به منظور اجراي هر چه بهتر هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت در بودجه‌ريزي مبتني بر عملكرد دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان بيش از پيش احساس مي‌شود. واژه‌هاي كليدي: بودجه‌ريزي مبتني بر عملكرد، توانمندي، مشروعيت، مقبوليت، هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت.

Introduction: In this study, the situation of the associated factors which includes three factors of ability, authority, and acceptance with the implementation of Activity-Based Costing method in Performance-Based Budgeting in the Isfahan University of Medical Sciences Based on SHAH model has been examined. Method: This research is applied in terms of purpose, and regarding the nature of the data, it is descriptive analytic. The statistical sample of the research includes managers, financial and budget experts, and chief accountants of the Isfahan University of Medical Sciences in 2014 (totally 110 people). For collecting the data of the research, a researcher-made questionnaire has been used. The validity of the questionnaire which includes content credit and factoring credit, respectively, was tested by the opinion of experts, and by using AMOS Software Version 20, and its reliability was approved through Cronbachʹs Alpha. The data were analyzed by using one-sample T-test and SPSS Software Version 20. Results: The results of the research state that according to the subjects, in the Isfahan University of Medical Sciences, except the legal authority, organizational authority, and managerial acceptance, all the other necessary conditions for implementing Activity-Based Costing method in the Performance-Based Budgeting such as ability (the ability of technical, humane, and performance evaluation), policy authority, and acceptance (political acceptance and association of incentives) are not available. Conclusion: Based on the findings of the research, it is necessary more than ever to consider the situation of three factors of ability, authority, and acceptance; moreover, it is increasingly essential to try to improve it in order to implementing Activity-Based Costing in the Performance-Based Budgeting much better in the Isfahan University of Medical Sciences. Keywords: Ability, Acceptance, Activity-Based Costing, Authority, Performance-Based Budgeting.