ايران و برنامه آزادي دريانوردي امريكا

Iran and the United States Freedom of Navigation Program

از سال 1979 تاكنون دولت امريكا در حال اجراي برنامه اي به نام برنامه آزادي دريانوردي ايالات متحده است. هدف اين برنامه، مقابله با ادعاهاي دريايي كشورهاي ساحلي است كه از نظر امريكا مغاير حقوق بين الملل درياها است. برنامه آزادي دريانوردي داراي دو بُعد سياسي ـ حقوقي و نظامي است. بُعد سياسي ـ حقوقي اين برنامه، گذشته از ديپلماسي حقوقي در زمينه حقوق درياها، در قالب اعتراض رسمي به ادعاهاي درياييِ موردنظر نمايان مي شود. اما در اجراي بُعد نظامي برنامه آزادي دريانوردي، نيروي دريايي امريكا عليه كشورهايي كه به ادعاهاي دريايي آن‌ها اعتراض شده، اقداماتي انجام مي دهد كه اصطلاحاً «اقدام عملياتي» خوانده مي شود تا از اين رهگذر، ادعاي دريايي مورد اعتراض به طور عملي به چالش كشيده شود. يكي از اهداف اصلي برنامه، آزادي دريانوردي ايران است كه تاكنون بيشترين اقدامات عملياتي عليه آن انجام شده است. براي واكنش به اقدامات عملياتي در مواردي، كاربرد زور مجاز بوده و اعتراض ديپلماتيك به هرنوع اقدام عملياتي ضروري است.

Since 1979, the United States has conducted a program named the U.S. Freedom of Navigation (FON) Program that seeks to counter the supposedly excessive maritime claims of coastal states around the world. These are maritime claims that the United States considers inconsistent with the law of the sea as reflected in The United Nations Convention on the Law of the Seas (UNCLOS). The FON Program combines diplomatic protest and so-called operational assertions by U.S. naval air forces to challenge excessive maritime claims. Among the coastal States that have been challenged by FON operational assertions, Iran has been targeted most frequently. FON operational assertions can, in some cases, make permissible the defensive use of force. It is also necessary that Iran lodges a diplomatic protest against the United States each and every time such assertions are carried out against her.