ارزيابي بهبود سرعت و دوره پر شدن دانه طي فرآيندهاي اصلاحي در ارقام گندم

Evaluation of improvement of rate and duration of grain filling duration inbreeding processes in wheat cultivars

بهمنظور مطالعه بررسي روند بهبود ژنتيكي سرعت و دوام پر شدن دانه در ارقام گندم، آزمايشي در 87 در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان واقع در گرگان - 86 و 88 - سالهاي زراعي 87 انجام شد. در اين آزمايش 16 رقم گندم كه در طي سالهاي 1347 تا 1385 آزاد شدهاند در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار مقايسه شدند. نتايج تحقيقات نشان داد كه در طي سالها فعاليتهاي اصلاحي در جهت بهبود عملكرد گندم در وزن دانه و دوره پر شدن دانه تغييراتي صورت نگرفته است، در حاليكه سرعت پر شدن دانه افزايش يافته است، محاسبات نشان داد كه سرعت رشد دانه در 38 سال 0 درصد به ازاي هر سال / 26 درصد بهبود يافته است، كه معادل 70 / آزادسازي ارقام در گلستان، 19 آزادسازي ميباشد. به نظر ميرسد گزينش براي سرعت پر شدن دانه و عملكرد بالا بدون نياز بهمدت پر شدن دانه امكانپذير ميباشد و اين عمل از طريق گزينش براي تعداد دانه بيشتر در واحد سطح امكانپذير است. بنابراين با توجه به همبستگي مثبت و معنيدار بين سرعت پر شدن دانه در واحد سطح و عملكرد دانه به نظر ميرسد گزينش براي سرعت پر شدن دانه و عملكرد بالا بدون نياز به مدت پر شدن دانه امكانپذير ميباشد.

In order to evaluation of the process of genetic improvement rate and duration of grain filling among wheat cultivars, the field experiments were conducted at the Agricultural and Natural Resource Research Center of Golestan province. in the growing seasons of 2007-2008 and 2008-2009. The 16 cultivars were sown in a randomized complete blocks design with three replications. The results showed that wheat cultivars had not changed during breeding activities in order to improve yield in grain weight and duration of grain filling while rate of grain filling was increased. Also rate of grain filling was improved %26.19, in 38 years of the release, was observed %0.7 and it improvement. This increase was due to increasing grain number per unit area. In order to positive and significant correlation between grain filling rate and grain yield it seems that selection for high yield and grain filling rate is possible without the need to increase of grain filling duration.