بررسي تحمل خشكي و شناسايي ارقام مناسب خردل در شرايط ديم سردسير اروميه

خردل از گياهان مقاوم به خشكي بوده امكان اصلاح و معرفي ارقام مناسب از آن براي مناطق نيمه خشك ايران وجود دارد. در اين پژوهش، 20 رقم و لاين خردل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو شرايط ديم و آبي در بهار 1393 در مزرعه تحقيقاتي اروميه مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه تفاوت اكثر خصوصيات زراعي بررسي شده در هر دو شرايط معني دار بود. مقايسه ميانگين لاين ها كاهش عملكرد و اجزاي عملكرد را در اثر تنش خشكي نشان داد. رقم Bard-1 ولاين تحت شماره 14 (DARI-4-2)، از نظر عملكرد دانه و نيز اجزاي عملكرد، برتر از ساير لاين ها بودند. در هر دو آزمايش ديم و آبي، عملكرد دانه داراي همبستگي مثبت و معني دار با صفات ارتفاع بوته، تعداد خورجين و تعداد دانه در خورجين بود هر چند كه وزن هزار دانه در شرايط ديم نيز ارتباط معني داري (P<0.01) با عملكرد دانه خردل نشان داد. تجزيه خوشه اي در هر دو شرايط ديم و آبي بر اساس ميانگين صفات مورد مطالعه و به روش Ward، لاين ها را به دو خوشه تقسيم نمود. ارقام و لاين هايي كه در خوشه اول قرار گرفته بودند، از نظر اكثر صفات زراعي نسبت به ميانگين كل ارزش بيشتري داشتند. بر اساس شاخص هاي متوسط محصول دهي (MP)، متوسط هندسي محصول دهي (GMP) و تحمل تنش (STI) كه مناسب ترين شاخص ها در اين آزمايش بودند، رقم Bard-1 و لاين DARI-4-2، به عنوان متحمل ترين لاين خردل در اروميه شناسايي شدند.