پهنه‌بندي حساسيت زمين‌لغزش با استفاده از مدل احتمالاتي وزن واقعه

زمين‌لغزش از جمله بلايای طبيعی است كه همه‌ساله باعث كشته و مجروح شدن صدها هزار نفر و بی‌خانمان شدن ميليون‌ها انسان در سراسر جهان می‌شود. هدف از تحقيق حاضر، پهنه‌بندی حساسيت زمين‌لغزش با استفاده از سامانه اطلاعات مكانی و مدل احتمالاتی Weight of Evidence در بخشی از حوزه آبخيز هراز در استان مازندران است. به اين منظور با استفاده از بازديد‌های صحرايی و تفسير عكس‌های هوايی، 78 نقطه لغزشی در منطقه شناسايی شد و نقشه پراكنش زمين‌لغزش‌های منطقه مورد مطالعه تهيه گرديد. لايه‌های اطلاعاتی شيب، جهت شيب، طبقات ارتفاعی، شكل شيب، ليتولوژی، كاربری اراضی، فاصله از شبكه آبراهه، فاصله از جاده، فاصله از گسل، شاخص توان آبراهه، شاخص رطوبت و شاخص حمل رسوب به عنوان عوامل مؤثر بر خطر وقوع زمين‌لغزش منطقه شناسايی شدند، و نقشه‌های مربوط نيز در محيط GIS رقومی گرديد. با استفاده از تئوری احتمالات، ارتباط هر يك از عوامل و نقاط لغزشی مشخص شد و نقشه پهنه‌بندی حساسيت زمين‌لغزش برای منطقه‌ تهيه گرديد. ارزيابی مدل با استفاده از يك‌سوم نقاط لغزشی، شاخص SCAI و منحنی ROC صورت گرفت. نتايج نشان داد كه همبستگی بالايی بين نقشه خطر مورد نظر و نقشه پراكنش زمين‌لغزش وجود دارد و دقت مدل احتمالی تهيه شده در منطقه، 87/79 درصد (خيلی خوب) برآورد گرديد. مهم‌ترين نوآوری اين تحقيق در مقايسه با ديگر پژوهش‌های انجام شده، استفاده از فاكتورهای شكل شيب، شاخص رطوبت،‌ شاخص توان آبراهه، شاخل حمل رسوب و به‌كارگيری همزمان دو روش مهم ارزيابی مدل (شاخص SCAI و منحنی ROC) است.