ارزيابي حريم امن شهري در ارتباط با ريسك پذيري سكونتگاه‌هاي شهري استان اصفهان

Evaluation of Urban Safety Area About the Risk Possibility of Urban in Habitats of Isfahan Province

وجود گسل‌هاي متعدد وپراكنش جغرافيايي زلزله‌ها در كشورما نشانگر آن است كه تقريباً مساحت زيادي از سرزمين ايران در معرض خطر زمين‌لرزه‌ قرار داشته كه در برگيرنده‌ي حجم وسيعي از جمعيّت كشور مي‌باشد. استان اصفهان از جمله استان‌هاي زلزله‌خيز كشور است بطوري‌كه طبق اسناد و مدارك تاريخي تعدادي از شهرهاي آن زلزله‌هاي مخربي تجربه نموده‌اند. همچنين وجود گسل‌هاي فراوان و به ثبت رسيدن تعداد زيادي كانون زلزله طيّ صد سال اخير در اين استان نشانگر فعال بودن گسل‌هاي آن مي‌باشد. رشد جمعيّت اين استان طيّ 5 دهه گذشته به حدود چهار برابر رسيده است. به منظور تحليل و بررسي نحوه‌ي توزيع و پراكنش جمعيّت شهري در اين استان از "مدل آنتروپي" استفاده گرديده كه نتايج نشان مي‌دهد توزيع جمعيّت اين استان كاملاً متمركز و نامتعادل مي‌باشد. از طرفي بسياري از مناطق مسكوني در استان اصفهان در حريم گسل‌ها استقرار يافته و در معرض خطر و آسيب‌پذيري بالايي قرار دارند، لذا براي جلوگيري از ايجاد شهرهاي جديد و گسترش سكونتگاه‌هاي فعلي در مناطق پرخطر و عدم استقرار فعاليّت‌هاي گوناگون اقتصادي در اين مناطق و با هدف كاهش آسيب‌پذيري لرزه‌اي، انجام پهنه‌بندي خطر زمين‌لرزه در اين استان ضروري مي‌نمايد. بر اساس نقشه‌ي پهنه‌بندي تهيه شده حدود 37 درصد وسعت استان اصفهان در منطقه‌ي با خطر بالا و بسيار بالا قرار دارد كه شامل 34 درصد شهرها و 5/10 درصد جمعيّت شهري مي‌باشد.

The existence of multi faults and geographic dispersion of earthquakes in our country indicates that a large part of Iran is faced with the earthquake hazard, which covers a great volume of countryʹs population. Isfahan province is among the earthquake zones of Iran, so that based on the historical documents, a number of its cities have experienced destructive earthquakes.Also the existence of numerous faults and register of a great number of earthquake focal points during the last 100 years in this province indicates the active faults in this area. Population growth of this province during the last five decades has increased to four times. For the purpose of analyzing and studying the method of distribution and dispersion of urban population in this province, "Entropy model" has been used, which the obtained results shows that population distribution in this province is completely centralized and unbalanced, also a lot of residential areas in Isfahan province are placed at the vicinity of such faults and are faced with risk and high vulnerability. Therefore for avoiding the development of new cities and expansion of current habitats in the areas with high risk, and non settlement of different economical activities in these areas with the aim of decreasing seismic vulnerability, zoning the seismic hazard in this province seems necessary. Based on the prepared zoning map, about 37% of Isfahan province area is located in the zones with high and very high risk, which includes 34% of the cities and 10.5% of urban population.