ارزيابي توانايي رقابت لاين هاي اميدبخش جو با علف‌هاي هرز در تراكم‌هاي مختلف تحت شرايط ديم

Evaluation of Competitive Ability of Promising Barley Genotypes at Different Seeding Rates Under Rainfed Condition

با توجه به هزينه بالا و اثرات زيان‌آور زيست محيطي استفاده از علف‌كش‌ها، جهت كاهش خسارت علف‌هاي هرز شناسايي لاين ها و ارقام با توانايي رقابت بالا ضروري مي باشد. اين تحقيق به منظور ارزيابي لاين هاي اميد بخش جو در شرايط حضور و عدم حضور علف‌هاي هرز و همچنين اثر تراكم در توانايي رقابت آنها با علف‌هاي هرز انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم-سرارود به مدت سه سال زراعي (86-1383) اجرا گرديد. عوامل شامل ژنوتيپ (چهار لاين اميدبخش جو و رقم شاهد سرارود-1 )، تراكم با سه سطح (350 ، 400 و 450 بوته در متر مربع) و علف‌هرز با دو سطح (وجين و عدم وجين علف هرز) بودند. نتايج نشان داد كه لاين شماره 4 (Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4) با عملكرد دانه 3938 كيلوگرم در هكتار به طور معني داري برتر از رقم شاهد آزمايش بود، اما لاين شماره 1 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) داراي عملكرد دانه معادل شاهد و ساير لاين‌ها عملكرد كمتري نسبت به شاهد داشتند. نتايج نشان داد كه در سال اول آزمايش (نامطلوب از لحاظ شرايط رشد) تفاوت عملكرد ژنوتيپ‌ها در سطوح تراكم و علف‌هرز معني‌دار نبود ولي در سال دوم و سوم (شرايط رشد مطلوب‌تر) تفاوت عملكرد ژنوتيپ‌ها در سطوح مختلف تراكم و علف‌هرز متفاوت بود. بالاترين عملكرد دانه را ژنوتيپ شماره 4 در سال دوم و در تراكم 400 بذر در متر مربع و در شرايط بدون علف‌هاي هرز توليد نمود. از نظر شاخص تحمل تداخل علف هرز لاين هاي شماره 4 و 1 از ساير ژنوتيپ ها برتر بودند. بنابراين، لاين شماره 4 به دليل عملكرد دانه بيشتر و داشتن شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و لاين شماره 1 به دليل شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و عملكرد معادل شاهد جهت كشت در شرايط طبيعي (عدم كنترل علف هاي هرز) قابل توصيه مي‌‌باشد. در تراكم 450 بوته در متر مربع ژنوتيپ‌ها از شاخص تحمل تداخل علف هرز بالاتري برخوردار بودند. بنابراين با توجه به افزايش شاخص تحمل تداخل علف هرز در تراكم‌‌هاي بيشتر، افزايش تراكم تا 450 بوته در متر مربع مي‌‌تواند به عنوان راهي براي كنترل علف هاي هرز جو در شرايط ديم توصيه گردد

Regarding the high cost and environmental pollution usage of herbicides, new approaches to identify new genotypes with high competitive ability in order to decrease the damage of weeds are required. This study was undertaken to evaluate the promising barley genotypes under weedy (weed interference; WI) and weed free (WF) conditions and to identify the effect of seeding rates in their competitive ability with the weeds. A factorial experiment based on RCBD with 4 replications was conducted for three cropping seasons (2004-2007) at Dryland Agricultural Research Sub-Institute (DARSI), Sararood station, Kermanshah, Iran. Factors were included: genotypes (four promising barley genotypes and one check cultivar ( Sararood-1), seeding rates (350, 400 and 450 plant/m2), and weed conditions (WI and WF). Results showed that promising line G4 (Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4) with grain yield production equal to 3938 kg/ha significantly was better than the check. No significant difference was observed in grain yield between promising line G1 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) and the check, while the other promising lines were out-yielded by the check. The results indicated that no significantly differences were observed among the genotypes for the levels of seeding rate and weed conditions in first cropping season (with unfavorable growth condition), while in two next cropping seasons (with favorable growth conditions) significant differences were observed among the genotypes based on both seeding rate and weed conditions factors. The highest grain yield productivity was found for the genotype 4 in 400seeds/m2 and under weed control condition in second cropping season. According to weed interference tolerance index (WITI), promising lines G4 and G1 were better than the others, thus G4 and G1 due to high yield performance and high WITI can be recommended for cultivation under natural conditions (without weed control). High WITI values were observed in 450 plant/m2seeding rate. Regarding to increasing of WITI in higher seeding rates, increasing of seeding rate until 450 plant/m2 can be recommended as an approach to control of weeds for barley genotypes under rainfed condition.