تحولات مورفولوژي زراعي سكونتگاه‌هاي روستايي دهستان صالحان (شهرستان خمين) دوره 85- 1341

Changes of Agricultural Morphology in Rural Settlements of Salehan (Khomeyn) During the Period of (1962-2005

مورفولوژي زراعي به عنوان جزيي از ساخت زراعي سكونتگاه‌هاي روستايي كشور تحول‌پذير است. اين تحولات كه ماهيتي ساختاري-كاركردي دارد، پيوسته در حال وقوع است. امّا، در جريان اصلاحات ارضي ساخت زراعي تحولات ناگهاني و سريعي را تجربه نمود. به دنبال آن، مالكين افزايش يافتند، مكانيزاسيون وارد روستا شد و جامعه‌ي روستايي وارد مرحله‌ي جديدي از صورت‌بندي اجتماعي- اقتصادي يعني دنياي سرمايه‌داري (البته شبه سرمايه‌داري) شد. اگرچه، تحول خصيصه‌ي هر نظامي است، امّا پيامدهاي حاصل از اين تحولات حايز اهميت است. اين پژوهش، با هدف توصيف و تحليل مورفولوژي زراعي در دهستان صالحان تحت تاثير عوامل و نيروهاي اجتماعي – اقتصادي انجام گرفته است. روش پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي است و براي جمعآوري اطلاعات از روش‌هاي كتابخانه اي و ميداني و ابزارهايي نظير پرسشنامه و نقشه استفاده گرديد. جامعه‌ي آماري مورد بررسي، دهستان صالحان (شهرستان خمين) مي‌باشد كه داراي 9574 نفر جمعيّت در سال 1385 بوده است. براي انتخاب روستاها و خانوارهاي نمونه از روش‌هاي نمونه گيري طبقه‌بندي احتمالي و مكاني استفاده شده است. بر اساس اين روش‌ها، 3 روستا (روستاهاي ميشيجان عليا، خراوند و ديوكن) و 174 بهره‌بردار انتخاب گرديدند. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه مورفولوژي زراعي (اعم از اندازه قطعات، شكل قطعات و غيره) در جريان اصلاحات ارضي متاثر از تغيير در ساختار مالكيّت (بزرگ مالكي به خردهمالكي)، تغيير در منابع آب مورد استفاده و تغيير شيوه‌ي كشت (به عبارتي متاثر از تحول در نظام سنتي توليد) تحول يافته است كه زمينه‌ساز افزايش درآمد و اشتغال روستاييان گرديد.

Agricultural morphology is transformable as a part of agricultural structure. This structural-functional transformations are happening continuously, however, the agricultural structure experienced sudden transformations in the land reform. Following that, the owners were increased, mechanization was entered in to the village and rural communities were entered into the capitalist world. Although transformation is an integral part of any system, but the consequences of these transformations are important. This research has been performed with the aim of describing and analyzing the agricultural morphology in salehan village This research Statistical population is Salehan strict, which owns 9574 population in year 2006. For selecting sample villages and families, classification sampling and locations sampling has been used and mishijan, khoravand and divkan villages were selected as sample villages. Also research method of this study was the descriptive - analytical methods and data collection method as field survey and Library. Which for each of the methods specific tools such as: questionnaires, statistical tables and maps have been used. Results of this study show that Salehan strict also experienced changes from the land reform. Which consequently witnessed the spread of farmers ownership ʹ in the villages investigated. The phenomenon of private ownership along with rising population and Cultivation practices has changed, and change of the agriculture water resources were the main changes in agricultural morphology of the area. Such transformations had a direct impact on rural income and livelihood practices.