بررسي تلفات گندم در مراحل پيش از برداشت، برداشت، بوجاري و انبارداري در استان چهارمحال و بختياري

Evaluation of wheat losses during pre-harvest, harvest, winnow and storage in Chaharmahal and Bakhtiari province

گندم يكي از مهم‌ترين منابع غذايي در الگوي مصرف هر كشوري است. در كشورهاي در حال توسعه، بيش از 50 درصد انرژي مصرفي انسان از نان به دست مي‌آيد. هدف از انجام اين پژوهش اندازه‌گيري تلفات گندم در مراحل پيش از برداشت (طبيعي)، برداشت و پس از برداشت در استان چهارمحال و بختياري در سال 1391 بود. اندازه‌گيري تلفات گندم در مرحله برداشت از دو رقم گندم سرداري (اصلاح شده) و اميد (محلي) و از كمباين‌هاي نوع جاندير 955 و 1055 و در مرحله انبارداري افت‌گيري گندم در دو نمونه انبار خانگي و سيلويي و در شش سطح 15، 30، 45، 60، 75 و 90 روز انجام شد. نتايج نشان داد كه بيشترين تلفات هنگام برداشت در كمباين جاندير 955 و رقم گندم اميد به ميزان 08/6 درصد (9/311 كيلوگرم در هكتار) و كمترين مقدار مربوط به كمباين جاندير 1055 و رقم گندم سرداري به ميزان 46/3 درصد (82/179 كيلوگرم در هكتار) بود. همچنين تلفات در مرحله پس از برداشت گندم به ميزان 72/7 درصد كه 31/5 درصد در مرحله بوجاري كه شامل تلفات مفيد، غيرمفيد و سن‌زدگي و حدود 41/2 درصد در مرحله انبارداري ديده شد.

Wheat is one of the most important food staff in consumption pattern of each country. More than 50% of human energy is provided by bread in the developing countries. The aim of this study was to measure wheat losses during pre-harvest, harvest and post-harvest stages in Chaharmahal and Bakhtiari province of Iran in 2012. Wheat losses at harvest stages were measured for two wheat varieties; Sardari and Omid. Two models of John Deere combine (955 and 1055) were used. Samples of storage losses in home and industrial phases were gathered in 15, 30, 45, 60, 75 and 90 days. The data were analyzed by SAS software. For gathered data, Duncan’s multiple range tests were applied. The results showed that maximum and minimum losses occurred in Omid and Sardari varieties by John Deere 955 and John Deere 1055 combine as 6.08% (311.9 kg ha-1) and 3.46% (179.82kg ha-1), respectively. The maximum losses on post-harvest stage were 7.72% that 5.31% was in winnow stage (included useful losses, grain damage and non-useful) and about 2.41% related to storage losses.