عوامل موثر بر اقتصاد زيرزميني در ايران 1342-1391

Effective Factors on Iranian Underground Economy 1963-2010

هدف اين مطالعه برآورد اندازه اقتصاد زيرزميني و بررسي علل و آثار آن است. اين مهم با استفاده از روش علل چندگانه و آثار چندگانه براي دوره 49 ساله از 1342 تا 1391 انجام شد. نتايج نشان مي دهند اندازه نسبي و مطلق اقتصاد زيرزميني در ايران در طي دوره مورد بررسي فراز و نشيب هايي دارد ليكن اين روند افزايشي است. ميانگين اندازه نسبي اقتصاد زيرزميني در طي اين دوره 49 ساله 20/18 بوده است. نتايج برآورد مدل هاي انتخاب شده نشان مي دهد كه بيكاري، محدوديت هاي تجاري، تورم، بارمالياتي، درآمدهاي حاصل از منابع طبيعي و حجم دولت از جمله عوامل اثرگذار بر گسترش اقتصاد زيرزميني در ايران بوده اند. در اين ميان اثرگذاري سه عامل اول، در گسترش اين پديده در ايران بيشتر بوده است.

This study is aimed at estimating the size of underground economy of Iran. Furthermore, the factors causing underground economy and its consequences are studied. To do that, Multiple Indicators – Multiple Causes approach and annual time series data for the period of from1963/64 (1342) to 2010/11 (1389) is employed. The results indicate that the mean size of the underground economy during this period was 18.20 per cent. The underground economy is significantly and positively affected by variables such as unemployment and inflation, but is negatively affected by the index of economic openness.