ارزيابي كارايي مدل‌هاي برآورد بار رسوبي معلق در شمال و غرب ايران (مطالعه موردي: رودخانه‌هاي قره‌سو و تجن)

Performance evaluation of suspended sediment load prediction models in North and West of Iran (Case study: Gharasoo and Tajan rivers)

در بسياري از رودخانه‌هاي كشور فقط در تعدادي از روزهاي سال دبي و غلظت رسوب معلق اندازه‌گيري مي‌شود. به همين دليل به كارگيري روش‌هايي كه قابليت تخمين و پيش‌بيني رسوب را با استفاده از داده‌هاي كم و ناقص دارا باشند، اجتناب‌ناپذير است. اين پژوهش براي مقايسه كارايي برخي روش‌هاي دسته‌بندي داده در تهيه منحني سنجه‌رسوب و 6 روش هيدرولوژيكي برآورد بار رسوبي معلق در دو ايستگاه هيدرومتري در دو منطقه اقليمي متفاوت در غرب و شمال ايران (قورباغستان در رودخانه قره‌سو و كردخيل در رودخانه تجن) انجام شد. نتايج نشان داد كه مقدار رسوب معلق تخميني در روش‌هاي منحني سنجه معمولي، Smearing و (در حالت روش كلي و سال پر‌آب و كم‌آب) در ايستگاه قورباغستان كمتر از مقدار مشاهده‌اي بوده و در روش‌هاي CF1، CF2، FAO و (در حالت فصول هيدرواقليمي، فصول اصلي و روش تركيبي) بيشتر از مقادير مشاهده‌اي بوده است در حاليكه در ايستگاه كردخيل به طور تقريبي در تمامي حالت‌هاي تفكيك داده‌ها بجز مدل FAO نتايج تمامي مدل‌هاي مورد بررسي كمتر از مقادير مشاهده‌اي بوده است.

The discharge and suspended sediment concentration are measured only in a few days of the year in most Iranian rivers. Therefore, application of methods which can estimate and forecast the sediment load with the short term or interrupted data is inevitable. The present research was conducted to compare the performance of some data grouping methods for sediment rating curve preparation and another 6 hydrological methods for estimation suspended sediment load in two hydrometric stations located in two different climatic zones of Iran (Ghorbaghestan station located on Gharasoo River and Kordkheil station located on Tajan River). Results showed that in Ghorbaghestan station, the estimated suspended sediment resulted from the sediment rating curve, Smearing and LQMLE methods (in total mode, wet and dry year) were underestimated, while, in the FC1, FC2, FAO, and LQMLE methods (in hydro-climatic and main seasons and composite modes), were overestimated.In Kordkheil station, except FAO method, the estimated suspended sediment resulted from all studied methods were underestimated.