اولويت‌بندي معيارهاي امكان سنجي چندسطحي‌سازي معابر شهري براساس روش تحليل عاملي

Criteria Prioritization for Feasibility Studies of Multilevel Urban Roads Construction by Factor Analysis

با گسترش شهرنشيني و افزايش توليد وسايل‌نقليه، تمايل شهروندان به استفاده از خودروهاي شخصي نيز افزايش يافته است. در نتيجه، همگام با پياده‌سازي سياست‌هاي مديريت تقاضا، افزايش ظرفيت معابر شهري امري غيرقابل اجتناب خواهد بود. افزايش ظرفيت معابر در ابتدا با تكيه بر گسترش معابر از طريق افزودن خطوط اضافي به معابر انجام مي‌گرديد؛ اما با گذشت زمان و افزايش تقاضا، افزايش خطوط به علت معارضين ملكي امري غيرممكن مي‌نمايد. به منظور رفع محدوديت‌ها، اجراي معابر چندسطحي مورد توجه بسياري از كلانشهرها واقع شده است. در اين پژوهش، نويسندگان سعي نموده‌اند تا با بررسي نمونه‌هايي از اين معابر و شناسايي معيارهاي موثر، اقدام به تهيه پرسشنامه كارشناسي نموده و با اخذ نظريات كارشناسان حوزه حمل‌ونقل و شهرسازي، عوامل موثر براي امكان‌سنجي اين نوع معابر را براساس روش تحليل عاملي اولويت‌بندي نمايند. بررسي نتايج تحليل‌ها نشان مي‌دهد عواملي همانند سطح سرويس معبر در ساعت اوج، حفظ بافت باارزش تاريخي، آلودگي‌هاي صوتي، هزينه كلي اجرا، حفظ مراكز خطي- محله‌اي و شهري، تعداد گلوگاه‌هاي ترافيكي موجود در معبر، ملاحظات ايمني و حجم روزانه شمارش‌شده در كمان به عنوان مهمترين عوامل موثر از بين 30 معيار شناسايي شده است كه با استفاده از اين 8 عامل مي‌توان بدون انجام هزينه زياد و صرف زمان طولاني، مطالعات امكانسنجي اين نوع معابر را براي ساير شهرها به انجام رسانيد.

Itʹs not too hard to see how urbanization and boost of vehicle production have been increasing the tendency toward using private vehicles in decades. Consequently, demand rate have been increased and, now, traffic jam is an inseparable part of urban road networks. Therefore, beside demand management policies, expanding roadsʹ capacity is also inevitable. Although road capacity could be easily increased by adding new lanes in past, various limitations make building multilevel roads more popular rather than constructing additional lanes in many metropolitans. In this paper, authors try to determine effective factors in urban multilevel road feasibility studies by studying other countriesʹ experiences and designing a questionnaire based on collected data. Transportation and urban design experts are asked to fill the questionnaires and the factors are classified and prioritized by factor analysis. The results illustrate that "Road level of service in peak hours", "Historical placesʹ preservation"," Noise pollution", "Capital cost", "protecting urban linear centers", "Number of bottlenecks", "safety considerations (number of accidents)", and "Linkʹs daily volume" are the best 8 chosen factors for further studies. These factors could cover 30 proposed measures without wasting time and money.