جايگاه اصالت روح در مباني انسان‌شناختي علوم اجتماعي از منظر شهيد مطهري

The Status of the Originality of Spirit in the Anthropological Foundations of Social Sciences from AyatullahMotahhari’s Point of View

پيش‌فرض‌ها و مباني انسان‌شناختي در علوم اجتماعي - به دليل نقش محوري انسان در اين علوم، هم به‌مثابه موضوع (ابژه) مورد مطالعه و هم در جايگاه فاعل شناسا (سوژه)- از اهميت به‌سزايي برخورداراند. ‌‌اصالت روح يا جسم و نيازهاي معطوف به آن‌ها،خاستگاه اختلاف‌ نظرهاي بسيار در حوزه انسان‌شناسي و به تبع آن در زمينه علوم انساني و اجتماعي شده است. ‌‌در اين مقاله تلاش شده‌ تا با روش اسنادي، ‌‌ديدگاه استاد مطهري در مسيله اصالت روح استخراج شده و ‌‌امتداد معرفتي اين رويكرد در علوم اجتماعي و انساني بررسي شود. ‌‌مواجهه با روح انسان به‌مثابه واقعيت وجودي و كشف قوانين و سنن آن و نسبت اين بعد از وجود با ساحت متناظر خود در عالم هستي، ‌‌وجه تبييني متمايزي به مسايل انساني و اجتماعي مي‌بخشد و عوامل معنوي را در كنار عوامل مادي، ‌‌موثر در شكل‌گيري مسايل و پديده‌هاي اجتماعي نشان مي‌دهد. ‌‌با اين نگاه، ‌‌فطرت به‌عنوان نوع خاص آفرينش و جامع خصلت‌هاي ممتاز انسان، ‌‌نقش تعيين‌كننده‌اي در تفسير و تبيين موضوعات انساني و اجتماعي خواهد داشت. ‌‌

Anthropological foundations and presuppositions of social sciences play an important role due to the coral position of human in these sciences both as their object and subject. The originality of spirit or body and the related issues have been the root of lots of controversies in the field of anthropology and consequently humanities and social sciences. Through a documentary method in this paper, AyatullahMotahhari’s view of the originality of spirit is extracted and its epistemological consequences in social sciences and humanities are examined. To encounter human spirit as an existential reality and to discover its rules and customs as well as its relation to its counterpart in the universe give a distinctive explanation to the humanistic and social issues, so it makes spiritual factors, alongside material ones, influential enough in the formation of social problems and phenomena. Therefore, human nature, as a special form of creation and collective of salient human traits, is crucial in the interpretation and explanation of humanistic and social issues.