اقسام، احكام و آثار معاذير عدم اجراي قرارداد (مطالعه تطبيقي در نظام حقوقي ايران، رومي ژرمني، كامن لا و برخي اسناد بين‌المللي)

Sorts, Provisions and Effects of Non-performance Contract Excuses (Comparative Study on Iranian Legal System, Romano-Germanic, Common Law and Some International Instruments)

معاذير قراردادي، استثناهايي بر اصل لزوم قراردادها تلقي مي شوند كه براساس آن ها طرفين قرارداد به طور قانوني مي توانند از آثار قصور در اجراي تعهدات قراردادي خود رهايي يابند. برخي معاذير، غيرارادي و بعضي ديگر ارادي هستند. معاذير غيرارادي، يا به طور كلي اجراي قرارداد را ناممكن مي سازند ويا صرفاً موجب دشوار شدن اجراي قرارداد مي گردند كه اين موارد در مقاله حاضر ذيل دو عنوان «عدم امكان اجراي قرارداد» و «دشوار شدن اجراي قرارداد» به تفكيك بررسي مي گردند. از آن-جا كه هريك از اين دو وضعيت، در نظام هاي حقوقي و اسناد منطقه اي و بين المللي مورد مطالعه، آثار متفاوتي را بر قرارداد مترتب مي سازند، نويسندگان پس از بررسي تطبيقي دقيق موضوع، با در نظر گرفتن مباني قانونگذاري داخلي، احكام متناسب با هر وضعيت را (حسب مورد: انفساخ، تعليق و حق فسخ) در قالب موادي پيشنهادي براي قانون مدني تبيين كرده اند. درخصوص معاذير ارادي نيز «شروط معاف كننده و محدودكننده مسووليت» و «حق امتناع از اجراي تعهد» مورد بررسي تطبيقي قرار گرفته كه عليرغم شناسايي مصداقي در قوانين ايران، وجود مقرره اي كلي در پذيرش حق حبس در عقود معوض، مناسب خواهد بود.

Contract excuses, as exceptions to the principle of necessity of contract, are concepts, which according to them, the parties can legally get rid of their failure of the contractʹs obligations. Some excuses are without the will of the parties, and some others will be caused by one or both parties. Involuntary excuses may generally make the contract impossible to enforce (impossibility), or they may make it hard to enforce (hardship). The writers are going to have a comparative study on both situations, "impossibility" and "hardship", and their effects on the contract according to the legal systems and also regional and international instruments. They further wish to suggest a few articles (for Iran civil code), as proper decisions (termination, suspension and the right to terminate) for the contracts in these two situations. Having a comparative study on voluntary excuses "exempting and limiting clauses" and "the right to refuse performance of obligations", they found some evidences in Iran provisions, while a general regulation will be appropriate.