بررسي موانع رشد و توسعه تفكر انتقادي در كتابخانه‌ها

Inhibitive Factors on the Development of Critical Thinking in University Libraries

هدف: وجود جو تفكر انتقادي در مراكز آموزشي و پژوهشي از جمله كتابخانه‌ها، زمينه بهتري براي رشد علم و نظريه‌پردازي فراهم مي‌سازد. بنابراين ضروري است اين مراكز در كنار محتوا، بر فرآيند و مهارت‌هاي تفكر انتقادي توجه كنند. اما بررسي وضع محيط‌ها و نهادهاي آموزشي نشانگر وجود مشكلات و بازدارنده‌هاي قابل ملاحظه‌اي در راه ايجاد فضاي مناسب رشد تفكر انتقادي است. از اين‌رو پژوهش حاضر به بررسي موانع رشد تفكر انتقادي در كتابخانه‌ها پرداخت. روش: مقاله حاضر با روش كتابخانه‌اي و مرور متون با جستجوي گسترده در كتب و پايگاه‌هاي اطلاعاتي از جمله پايگاه اطلاعات نشريات كشور، پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي، پرتال جامع علوم انساني، Ovid،Emerald ، PubMed، Science Direct و با استفاده از كلمات كليدي تفكر انتقادي در كتابخانه‌ها، موانع تفكر انتقادي و مولفه‌هاي تفكر انتقادي انجام شد. يافته‌ها: اين مرور به ترسيم نمودار موانع رشد تفكر انتقادي در كتابخانه‌ها جهت ايجاد بستر لازم جهت رشد اين مهارت‌ها در چهار عرصه كاربران، كتابداران، منابع و سازمان كتابخانه‌ها منجر شد. نتيجه گيري:در همين راستا پيشنهاد مي‌شود كتابخانه‌ها با برگزاري برنامه‌هاي مختلف كتابخانه‌اي از قبيل برپايي كارگاه‌ها و نشست‌هايي براي آشنايي و ارتقا مهارت‌هاي اطلاع‌يابي، استراتژي‌هاي جستجو، فنون فرمول‌بندي سوال و ارزيابي ارزش و اعتبار محتواي اطلاعات و همچنين برگزاري تورهاي آموزش استفاده از تجهيزات كتابخانه‌اي، موانع عمده رشد تفكر انتقادي يعني عدم توانايي در تعيين نيازهاي اطلاعاتي و مراحل مختلف شناسايي تا استفاده موثر از اطلاعات توسط كاربران را برطرف نمايد.

Objective: critical thinking in education and research centers, including libraries, provides a better ground for the growth of science and theorizing. It is therefore essential that these centers besides the content and processes, act on critical thinking skills. But checking the status of educational institutions and inhibitors indicated that there are considerable difficulties in the way of critical thinking. Hence, this study explores the barriers to the development of critical thinking in libraries. Methods: We reviewed the literature by searching the extensive books and databases, including IranDoc, Scientific Information Database(SID), , Ovid, Emerald, PubMed, ScienceDirect, using the words such as critical thinking in libraries, critical thinking barriers and critical thinking components. Findings: This review leads to drawing a chart of critical thinking barriers in libraries. These barriers can be classified in four areas of users, librarians, libraries, resources and organization. Conclusion: with regarding the barriers introduced in this study, libraries and librarians should weaken them by holding educational workshops to optimize information seeking skills, search strategies and evaluation of information content. In addition, library instruction tours can help users to enhance their self esteem.