نقش عوامل رواني‌اجتماعي در تهوع و استفراغ بارداري

Role of psycho-social factors in pregnant women with nausea and vomiting

مقدمه و هدف: تهوع‌استفراغ از شايع‌ترين مشكلات بارداري است كه تاثير منفي بر كيفيت زندگي زنان دارد. باتوجه‌به اهميت شناسايي عوامل موثر در بروز تهوع‌استفراغ بارداري، بر آن شديم كه عوامل رواني‌اجتماعي، شامل اضطراب، افسردگي، استرس اختصاصي بارداري، وضعيت اقتصادي‌اجتماعي و حمايت اجتماعي را در زنان باردارِ با تهوع‌استفراغ بارداري بررسي نماييم. مواد و روش‌ها: اين پژوهش از نوع علي‌مقايسه‌اي است. 200 زن باردار زير 12 هفته انتخاب شدند. تمام زنان، چهار پرسش‌نامه تجربه بارداري (PES)، افسردگي اضطراب و استرس (DASS-21)، پرسش‌نامه حمايت اجتماعي (SSQ) و پرسش‌نامه دموگرافيك و مقياس سنجش بصري تهوع را تكميل كردند. جهت تجزيه‌وتحليل داده‌ها از آزمون‌هاي آماري ضريب همبستگي، كاي اسكور، آناليز رگرسيون خطي چندگانه استفاده شد. نتايج: نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد اكثريت زنان باردار (87%)، از تهوع‌استفراغ خفيف تا متوسط رنج مي‌برند. در زنان باردار با تهوع‌استفراغ بارداري، ميزان عوامل رواني استرس بارداري (5/85% در مقابل 5/14%)، افسردگي (9/88% در مقابل 1/11%)، اضطراب (8/68% در مقابل 2/31%)، حمايت اجتماعي پايين (1/68% در مقابل 9/31%) و وضعيت اقتصادي‌اجتماعي پايين (3/73% در مقابل 7/26%) به‌طور معناداري بيشتر مي‌باشد. در آناليز رگرسيون، مهم‌ترين پيشگويي‌كننده‌هاي مثبت تهوع‌استفراغ بارداري، استرس اختصاصي بارداري (67/2B=) بود. همچنين پيشگويي‌كننده‌هاي منفي تهوع‌استفراغ بارداري، حمايت اجتماعي (227/0ـB=) و طبقه اقتصادي‌اجتماعي (58/0ـB=) بودند. نتيجه‌گيري: زنان باردار داراي تهوع‌استفراغ نسبت‌به زنان باردار بدون تهوع‌استفراغ بارداري، استرس اختصاصي بارداري و افسردگي و اضطراب بيشتري را تجربه مي‌كنند. همچنين از حمايت اجتماعي پايين‌تر و سطح اقتصادي‌اجتماعي پايين‌تري برخوردار هستند. اين مطالعه توصيه مي‌كند كه مشاوران سلامت مادران، به نقش عوامل رواني‌اجتماعي استرس بارداري، حمايت اجتماعي و طبقه اقتصادي‌اجتماعي در پيشگيري و درمان زنانِ با تهوع‌استفراغ بارداري توجه كنند.