بينامتني قرآني و روايي در شعر مهيار ديلمي

Qurʹʹanic and Narrative Intertextuality in Mahyar Deilamiʹʹs Poetry

نظريه ي «بينامتني» رويكردي است كه به روابط بين متوني پرداخته و موجب آفرينش متن جديد مي شود. هر متن خود بينامتني است كه ريشه در متون گذشته داشته و در متون آينده نيز تاثير خواهد داشت. اين نظريه در دهه ي شصت قرن بيستم توسط ژوليا كريستوا بين سال-هاي 1966و1967 ميلادي مطرح شد. ظهور آيات قرآن كريم و سخنان گهربار پيامبر اكرم (ص) و امام علي (ع) در كلام شاعر برجسته ي شيعه، مهيار ديلمي، قبل از هر امري، نشانگر تاثير پذيري وي از مضامين قرآن و سخنان آن بزرگواران بوده است و همين امر ما را بر آن داشت تا به بررسي روابط بينامتني بين اشعار مهيار ديلمي و قرآن كريم و كلام پيامبر (ص) و ايمه اطهار(ع) بپردازيم. در اين نوشتار گزيده اي از اشعار مهيار مورد بررسي قرار گرفته و نتيجه ي بررسي و تحليل اين روابط نشان مي-دهد كه اين اشعار، به تناسب موضوع، با تاثيرپذيري آگاهانه از آيات قرآني و سخنان گهربار پيامبر (ص) صورت گرفته است. اجراي عمليات بينامتني، نشان دهنده ي اين امر است كه بيشترين شكل بينامتني قرآني و روايي در اين اشعار، به صورت نفي جزيي يا اجترار و نفي متوازي يا امتصاص بوده است

“Intertextuality” is a theory concerning the relationships between texts that lead to the creation of new texts. Every single text, therefore, can be regarded as an intertextual that has its roots in previous texts while influencing future texts. This theory was first introduced by Julia Kristeva in 1966. The presence of Qurʹanic verses and the eloquent words of the Holy Prophet (Peace and Blessings of Allâh be Upon Him) and Imam Ali (Peace be Upon Him) in the poetry of “Mahyar Deilami”, a prominent Arab poet, first of all, demonstrates the influence of Qurʹanic concepts and the words of those great humans on him. This inspired us to conduct the present study on the intertextual relationships between Mahyar Deilamiʹs poetry on the one hand and Qurʹanic ayahs as well as the Holy Prophetʹs and the twelve Imamsʹ ahadith, on the other. To this end‚ parts of Mahyar Deihamiʹs poetry were analyzed. The findings indicated that the ayahs‚ proportionate to their themes, were intentionally influenced by the Qurʹanic ayahs and the invaluable hadith of the Holy Prophet. The intertextual analysis also revealed that most frequent instances of Qurʹanic and narrative intertextuality were partial negation (ijtirar) and symmetric negation (imtisas).