جايگاه تكيه در تكواژهاي وابسته زبان فارسي

The Position of Stress in Persian Bound Morphemes

تكيه فرايندي آوايي است كه در آن هجايي نسبت به هجاهاي ديگر برجسته مي شود. همه واحدهاي واژگاني زبان، صرف نظر از صورت ساختاري و تعداد هجاهاي آن ها در واژگان، طرح تكيه يا الگوي خاص خود را دارند. با توجه به اين موضوع كه بيان مي شود گرايش عمومي تكيه در زبان فارسي به سمت پايان واژه است و قواعد اعطاي تكيه كلمه در اين زبان مشروط به شرايط دستوري است، در اين تحقيق به دنبال پاسخي براي اين پرسش هستيم كه آيا تفاوتي ميان انواع تكواژهاي وابسته از نظر اعطاي تكيه وجود دارد يا نه و در صورت مثبت بودن پاسخ، چگونه مي توان آن را تبيين كرد؟ داده هاي اين تحقيق در چارچوب نظريه بهينگي استاندارد و با استفاده از نرم افزار OT soft مورد بررسي قرارگرفت. نتايج حاصل از بررسي داده هاي اين تحقيق، حاكي از آن است كه تفاوت مشهود در جايگاه تكيه تكواژهاي وابسته زبان فارسي، ناشي از بازنگاشت ساختار نوايي آنها است. اين موضوع در چارچوب نظريه بهينگي توسط محدوديت هاي نشانداري ALIGN R/L, CLASH و WRAP قابل تبيين است.

Stress refers to the degree of force used in producing a syllable. All of the words in lexicon regardless of the apparent structure and the number of their syllables have their own stress. Given that the regularities governing stress assignment in Persian depend on the type of lexical category and that Persian speakers have a tendency to assign stress at the end of words, the goal of the present paper was to explore the patterns of stress assignment in Persian bound morphemes under the optimality theory. Data analysis was done by OT soft software (version 2.3.2). With regard to the data, it was concluded that the apparent difference between bound morphemes stress was due to the prosodic level at which they appear. The set of constraints involved in the analysis of Persian stress included: ALIGN R/L, WRAP & CLASH.