فتوح خراسان مدايني كتابي كهن در تاريخ خراسان

“Khorasan Conquests” Written by Madaeni; An Ancient Book on Khorasan History

كتاب فتوح خراسان، اثر ابوالحسن مدايني (225 ـ 135 ق) از كهن‌ترين آثاري است كه درباره تاريخ خراسان تاليف شده است. اگرچه از اين كتاب نيز همانند ديگر آثار مدايني و بسياري از مورخان سده‌هاي نخستين هجري نسخه‌اي به دست ما نرسيده است، به نظر مي‌رسد چنين كتابي نبايد از سوي مورخان دوره‌هاي بعد ناديده گرفته شده باشد و احتمالاً اجزايي از آن در آثار اين نويسندگان نقل شده و محفوظ مانده است. نويسنده براساس اين فرض، با پژوهشي كتابخانه‌اي به جستجويي گسترده در منابع تاريخي پرداخته و بخش‌هاي بسياري از اين كتاب را در لابه‌لاي سطور و صفحات اين آثار، به‌خصوص تاريخ الامم و الملوك طبري، مشاهده و استخراج نموده است. اين مستخرجات در قالب 160 خبر مستقل تدوين شد. با تحليل محتواي اين اخبار، اطلاعات بسياري درخصوص راويان مدايني در اين اثر، آغاز و انجام كتاب، محتوا و ويژگي‌ها و نيز امتيازات آن به دست مي‌آيد.

The book “Khorasan Conquests” written by Abolhasan Madaeni (135-225 AH)is among the most ancient works about the history of Khorasan. Although like other works of Madaeni and many historians of the early centuries AH we have not received a copy of this book, it seems that this book has not been overlooked by the historians of the next periods and probably some of its parts are quoted and maintained in the works of these writers. Considering this assumption, the author has adopted a library research to investigate the historical resources and many parts of these books have been carefully observed and extracted especially Tabari`s book “Tarikh Al-Omam, va Almoluk”. These extractions were compiled in form of 160 independent reports. Analyzing the content of these reports provides much information about narrators of Madaeni in this book, its beginning and end, its content and features, as well as its advantages.